چکیده:
پس از تهاجم سراسری ارتش عراق و تصرف بسیاری از شهرها و روستاهای مرزی،ارتش ایران مأموریت یافت تا پس از متوقف نمودن متجاوز،مناطق اشغال شده را آزاد سازد.در سال دوم جنگ از 5 مهرماه 1360 تا سوم خرداد 1361 که به سبب پیروزیهای به دست آمده،باید آن رابرای ایران سال طلایی نامید،توسط ارتش و سپاه چهار عملیات بزرگ و سرنوشت ساز طرح ریزی و با شرکت فعال مردم اجرا گردید.طی این سلسله عملیات، مناطق اشغالی آزاد و ایران در موضع برتر نظامی قرار گرفت.براساس این بررسی،عوامل مختلفی در این موفقیتها نقش داشتهاند که مؤثرترین آنها عبارتند از:حضور گسترده و فعال مردم در جنگ،همکاری،وحدت ارتش و سپاه،انگیزه و میل جنگجویی بالای نیروهای ایرانی و استفاده از نقاط ضعف دشمن.
خلاصه ماشینی:
"به عبارت دیگر،«استراتژی ارتش ایران در سال دوم جنگ تغییر کرد و از تاریخ 5 مهر ماه 1360 تا تاریخ 10 اردیبهشت 1361 چهار عملیات بزرگ و گسترده را طرح ریزی و اجرا نمود»که در این عملیاتها،ضمن انهدام بخش عمدهای از نیروها و امکانات دشمن، کلیه مناطق اشغال شده آزادسازی شد.
یعنی نظام نوپای اجتماعی اسلامی با رهنمودهای کریمانه امام خمینی وحدت و همبستگی عمیقی بین ارتش و سپاه ایجاد نموده بود وحدتی که موفقیتهای چشمگیری را به دنبال داشت و گوشهای از این موفقیتها،حفظ استقلال اراضی،حفظ انقلاب و دستاوردهای آن،انهدام نیروهای دشمن و بیرون راندن از سرزمین خود بود.
در نبرد طریق- القدس این روحیه سلحشوری و تهاجمی در عالیترین درجه در نیروهای مسلح و نیروهای بسیج مردمی وجود داشت و اعتقادات و ایمان به اصالت نبرد بر علیه متجاوزی که بر خلاف تمام موازین بینالمللی و حقوق همسایگی به خاک کشور ایران هجوم آوده و مناطق وسیعی را بدون هیچگونه دلیلی به ویرانی کشیده و شهرها و روستاها را با خاک یکسان نموده و مصائب زیادی را به بار آورده بود،میل به جنگیدن و تاختن بر دشمن را در رزمندگان ایرانی به شدت افزایش داده بود و این میل جنگجویی توان رزمی نیروهای ایرانی را نسبت به عراقیها افزایش میداد.
در جنگ ایران و عراق نیز از حیث سلاح و تجهیزات کفه ترازو کاملا به نفع عراق بود ولی انگیزه و توان روحی برتر نیروهای مسلح و نیروهای مردمی و روحیه شهادت طلبی آنان که برای رفتن به جبههها گوی سبقت را از هم میربودند،یکی از مهمترین و اساسیترین عوامل مؤثر در موفقیت و پیروزی نیروهای ایرانی در جنگ با عراق،بالاخص در چهار عملیات سرنوشت ساز بود."