چکیده:
رشد ایستای سرمایههای انسانی و کاهش سرمایههای اجتماعی و طبیعی از پیامدهای توجه و تمرکز صرف سیاستگذاران کلان کشورمان به بعد اقتصادی توسعه است.همچنین همسانانگاری برخی مفاهیم مرتبط با توسعه(همچون:گردشگری طبیعی (Ecotourism) )با مفاهیم نامرتبط با توسعه(همچون:فعل اعیاننشینین (Second Home) )در کشور ما،سبب شده است تا سیاستهای مبتنی بر سرمایهگذاری،با تأخیرهای زمانی منجر به تهیهسازی سرمایههای کلیدی شود که تبعات اجتماعی را نیز به دنبال دارد. منطقه کلاردشت در غرب استان مازندران نمونه بارز این مدعاست.این مقاله که در دو بخش به نگارش درآمده،یافتههای مطالعهای را ارایه میکند که ابتدا با رویکرد سیستمی،به عارضهیابی وضع موجود سیستمهای مدیریتی و نظامهای اجتماعی کلاردشت،در 22 سال گذشته میپردازد و سپس بر ارایه مدلهای ریاضی برای اندازهگیری بهرهوری طرحهای توسعهای آن منطقه،متمرکز میشود.
خلاصه ماشینی:
هدف این نوشتار،تبیین و تشریح علل و پیامدهای ناشی از بروز چرخه تخریب محیط زیست در کلاردشت،با استفاده از مدلهای مفهومی سیستمی،به منظور بیشینهسازی سطح آگاهی عمومی، برای جلوگیری از روند رو به رشد چرخه تخریب،و ایجاد زمینههای لازم برای تحول برنامهریزی شده در آن منطقه است.
تحلیل پیامدهای عرضه و تقاضاهای مبتنی بر رانت زمین در کلاردشت:اما پرسش قابل طرح در این بخش از نوشتار آن است که؛ پویاییهای یاد شده،چه پیامدهای ناگواری را در زمان حال در منطقه به ارمغان آورده و چه ناهنجاریهای اجتماعی را در آینده به بار خواهد آورد؟مدل مفهومی(شکل 4)، چگونگی تاثیرگذاری رانتهای اقتصادی،بر پروژههای بهظاهر توسعهای،اما با ماهیت تخریبزایی را نشان میدهد.
تحلیل لایههای عمیقتری از پیامدهای عرضه و تقاضای مبتنی بر رانت زمین در کلاردشت:براساس مدل مفهومی شکل 4،تخریب جنگلها و محیط زیست، سبب کاهش سرمایههای طبیعی آن منطقه شده است.
تحلیل عمیقترین لایه از پیامدهای عرضه و تقاضای مبتنی بر رانت زمین در کلاردشت:براساس نظریه چرخه تخریب محیط زیست آقای گلاوین، و مدل مفهومی شکل 4،تهیسازی سرمایههای محلی در کلاردشت،منجر به فقرزایی یا تضعیف پایههای کسبوکار، نارضایتی مردمی و درنهایت؛ناپایداری توسعه یا سستی ارکان توسعه محلی شده است(برارپور،ب 1387).
پیشنهاد سیاست اگرچه این نوشتار در بخش عارضهیابی، به تحلیل سیستمی چرخه تخریب محیط زیست در کلاردشت پرداخته اما،مهمترین هدف ایجاد تحول در منطقه را پیادهسازی سازوکارهای مناسب برای حفظ سرمایههای طبیعی و توسعه سرمایههای انسانی و اجتماعی،در کنار توسعه سرمایههای فیزیکی زیرساختی(همچون: جادهها،پلها،فرودگاه،قطار شهری و دیگر زیرساختها)بیان میکند.