چکیده:
تئوریهای سنتی، تجارت بینالملل، تجارت خارجی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی را جانشین یکدیگر در نظرمی گرفتند. تئوریهای جدید، FDI را بهعنوان راهی برای توسعه مزیتهای ویژه یک شرکت در نظر میگیرند. بنابراین، با گسترش ارتباطات تجاری مابین کشورها، سرمایهگذاری مستقیم خارجی نیز بهعنوان مکملی برای تجارت افزایش مییابد. این مقاله به بررسی اثر جریانهای تجاری بر سرمایهگذاری مستقیم خارجی (FDI) در گروههای منتخبی از کشورها در طول دوره 2005-1996 میلادی میپردازد. نتایج حاصل از برآورد الگوها مبین این نکته است که در اغلب گروههای منتخب، جریان تجاری دارای ارتباط مستقیم و معنیداری بر روی FDI است، یعنی افزایش جریان تجاری در این گروهها، منجر به افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی شده، که بیانگر وجود ارتباط مکملی بین این دو متغیر است. علاوه بر تجارت، تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز و برخی متغیرهای همگرایی نیز از جمله عواملیاند که دارای اثر معنیداری بر جذب سرمایهگذاری خارجی در این گروهها و در طول دوره مورد مطالعه بودهاند.
Within the early theories of FDI and multinational firms، FDI and foreign trade were considered to be substitutes. New international trade theories emphasize، however the complementary relationship between FDI and foreign trade.This is the result of introducing new aspects in the models like increasing returns to scale، product differentiation and technology-differences among nations.This paper studies empirically the impact of foreign trade on FDI، using data on inward FDI to EU، ASEAN، ECO and D8 member from 1996 through 2005. The results show that there is a complementary relationship between trade and FDI. Beside trade، GDP، Exchange rate and some convergences variable are influences on FDI.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله ضمن بررسی مبانی نظری پیوند یکپارچگی تجاری و FDI، با بهکارگیری روشهای پیشرفتة اقتصادسنجی، به کمیسازی روابط بین متغیرهای تأثیرگذار بر این فرایند میپردازد، زیرا هر چند مطالعات تئوریکی زیادی پیرامون موضوع پدیده یکپارچگیها و ادغامهای اقتصادی انجام گرفته است، اما از نظر بررسیهای آماری و مدل سازی اقتصادی روی موضوع جریان FDI و ارتباط آن با یکپارچگیهای تجاری، بهویژه در کشورهای آسیایی کمتر تمرکزی ایجاد شده است.
نمودار زیر، شکل سازمان یافتهای برای بررسی سرمایهگذاری مستقیم خارجی در یکپارچگی منطقهای ارائه میکند: مثبت بهمنفی مزیتهای مکانی 2 4 1 3 تغییرات محیطی قوی به ضعیف عنوان تغییرات محیطی، دربرگیرندة درجة آزادسازی جریان سرمایهگذاری و آزادسازی تجارت به هنگام شکلگیری توافقات اقتصادی مورد نظر است.
اما در بقیة گروهها نه تنها یکپارچگی اقتصادی موجب تقویت جریان تجاری در بین اعضا این گروه شده، بلکه بهدلیل وجود رابطة مکملی بین تجارت و FDI، شکلگیری این اتحادیهها موجب جذب FDI بیشتری نیز شده است.
وجود این ارتباط مکملی در ادبیات تجارت بینالمللی بسیار اهمیت دارد، زیرا امروزه با گسترش جریانهای تجاری بهویژه از طریق یکپارچگیها و ادغامهای مختلف اقتصادی بین کشورهای مختلف شکل میگیرد، این سؤال مطرح میشود که آیا شکلگیری این یکپارچگیها و ادغامهای اقتصادی منجر به کاهش انگیزه و در نتیجه سطح سرمایهگذاری خارجی در کشورهای عضو نمیشود؟ نتایجی که در این مقاله بهدست آمد، هر گونه نگرانی در این زمینه را برطرف میکند، زیرا نتایج نه تنها نشاندهندۀ کاهش سرمایهگذاری خارجی در نتیجة افزایش جریان تجاری نیست، بلکه عکس این مطلب را ثابت میکند."