خلاصه ماشینی:
"با افتخار از دبیرستان فارغ التحصیل میشود و از دانشگاه غازان در حالی که دانشجوی رشتهء حقوق است به علت فعالیتهای سیاسی اخراجش میکنند،همواره پلیس او را به زندان میکشد و بعد همهء دورهء حقوق را مستقلا مطالعه و از دانشگاه سن پترزبورگ پایان تحصیلی میگیرد،آثار مارکس و انگلس را در اول جوانی میخواند و استعداد شگرفی برای زبانآموزی دارد که به چند زبان زندهء جهان مسلط است، انجمنهای مطالعاتی مارکسیستی همه زیر نظر او فعالیت دارند،فیلسوفی توانا و نویسندهای ماهر است،گاهی در زندان و زمانی در تبعید ولی در همه حال در اندیشهء نجات خلقهای محروم و زیر سلطه است،کتاب معروفش به نام چه باید کرد به ایدئولوژی حزب کارگر جانی تازه میبخشد،رهبر بیرقیب تلاش برای آزادی زحمتکشان است،در کتاب یک گام به پیش دو گام به پس علیه منشویک(گروهی که میخواستند از راه قانون به اهداف سوسیالیستی برسند)از بلشویک(سوسیالیستهای انقلابی-مارکسیستها)به دفاع برمیخیزد،در حالی که در دوما(مجلس شورای حزبی)مخالفانی دارد مانند دیگر افراد نظیر خودش آنان را نیست و نابود نمیکند، بلکه با شیوهء به انزوا کشیدن آنان موفق و پیروز میشود،بالاخره به آنجا میرسد که بلشویکها طرفداران خود را شیرفهم کنند که باید مستقلا راه لنینیسم را بپیماید،و به این ترتیب لنین روسیه را گهوارهء حاکمیت مارکسیسم و بعد لنینیسم میکند و قطبی قوی در مقابل جهان سرمایهداری(کاپیتالیسم)به وجود میآید."