چکیده:
تدوین سند چشمانداز بیست ساله کشور و ابلاغ از سوی عالیترین مقام کشور، مسئولان امر را موظف کرده است تا در یک برنامه بیست ساله که از سال 84 آغاز میشود، شرایطی را فراهم نمایند تا ایران اسلامی به عنوان قدرت اول اقتصادی،فنی و علمی منطقه باشد.رسیدن به این هدف مستلزم برنامهریزیهای گسترده در ابعاد مختلف است که یکی از این ابعاد،بهبود شاخص توسعه انسانی است.در مقاله حاضر،وضعیت شاخصهای توسعه انسانی براساس مطالعات آرشیوی از اسناد چشمانداز کشور و از نگاه گزارش سازمان ملل متحد مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی برای بهبود شاخص توسعه انسانی ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"در پی این بیداری سازوکاری نیاز بود که مردم،یعنی مردان و زنان که ثروت واقعی هر ملتی را تشکیل میدهند،را در مرکز توجه توسعه جای دهد و رسیدن به رفاه انسانی را اهداف توسعه بداند و توجه جهانیان را به سوی برابری و رفع فقر جلب نماید و پیشرفت بشر در سطح جهان و راهبردی را که کشورها برای تحقق رفاه انسانی به کار میگیرند،مورد ارزیابی قرار دهد و دامنه حق انتخاب مردم را گسترش دهد.
توسعه انسانی برخلاف تمامی این رهیافتها،تولید و توزیع کالاها و خدمات و گسترش توانمندیهای انسان را در یک مجموعه واحد تلقی میکند و با ملاحظه موارد اشاره شده در رهیافتهای مذکور،نه تنها آنها را در خود جای میدهد،بلکه از محدودهء آن نیز فراتر رفته و تمام مسائل موجود در جامعه مانند رشد اقتصادی،تجارت و بازرگانی،اشتغال و استخدام،آزادی سیاسی و ارزشهای فرهنگی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میدهد.
برنامه توسعه سازمان ملل متحد2توسعه انسانی را اینگونه تعریف میکند: «توسعه انسانی فرایندی است که در طی آن،گزینههای انتخاب مردم گسترش مییابد»4؛از نظر اصولی این انتخابها میتواند بینهایت باشد و در طول زمان نیز تغییر کند اما در هر سطحی از توسعه،سه محور اصلی وجود دارد که بدون تغییر باقی میماند: (*)داشتن یک زندگی طولانی همراه با تندرستی؛ (*)دسترسی به اطلاعات و دانش مورد نیاز در زندگی روزمره؛ -------------- (1).
سنجش وضعیت ایران در میان کشورهای منطقه در سال آغاز چشمانداز (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری و پیشنهادات بررسی وضعیت موجود کشور نشان میدهد که تا تحقیق چشمانداز 02 ساله راهی بس دراز و دشوار در پیش است که برای رسیدن به آرمانهای تعیین شده دستیابی به توسعه انسانی نقشی محوری و استراتژیک مییابد."