چکیده:
گردشگری جغرافیایی یا ژئوتوریسم یکی از جدیدترین انواع برنامه ریزی ها و شاخه های گردشگری است که با مفاهیم جغرافیایی گره خورده است. کلی نگری در این شاخه خاص از صنعت گردشگری نشأت گرفته از ویژگی جغرافیایی آن است. با عنایت به اینکه توجه به شاخه های نوین گردشگری رو به افزایش است، بررسی در این زمینه بسیار ضروری به نظر می رسد. حتی می توان گفت در طرح های جامع گردشگری کشور جای این شاخه بسیار خالی است. استان همدان به عنوان یکی از نواحی غنی از لحاظ جاذبه های گردشگری دارای مکان های مناسبی برای برنامه ریزی برپایه ژئوتوریسم است. 1- دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی2- کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم وجود جاذبه های زمین شناسی و ژئومورفولوژیک در برنامه ریزی های ژئوتوریسمی لازم است ولی به تنهایی کافی نیست. لذا جهت تعیین مکان های مناسب، ابتدا وضعیت زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی استان از روی نقشه های زمین شناسی و ژئومورفولوژی مورد بررسی قرارگرفته و بعد با استفاده از منابع موجود در زمینه انواع جاذبه های فرهنگی و تاریخی گردشگری مکان هایی که دارای شرایط لازم و کافی جهت برنامه ریزی ژئوتوریسم می باشند، مشخص شده است.
خلاصه ماشینی:
"لیکن با توجه به تعاریف ارائه شده تفاوت هایی بین این دو وجود دارد: اکوتوریسم تنها بر ویژگی های طبیعی تمرکز دارد، درحالی که ژئوتوریسم درباره همه خصیصه هایی است که یک مکان شاخص را به صورت واحد در می آورد (تورتلات2004).
1- Geopark European Network تحقیق و برنامه ریزی بر پایه ژئوتوریسم اهدافی را دنبال می کند که عبارتند از: - حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی گردشگری - ارتقاء کیفیت منابع گردشگری یا به عبارت دیگر بهینه نمودن ارائه جاذبه ها به گردشگران - ایجاد تنوع در بازار گردشگری به منظور جلوگیری از فصلی بودن آن، به گونه ای که بتواند تداوم و پویایی خود را درکلیه فصل ها و ماه های سال حفظ نموده و از این طریق موجبات سوددهی بیشتر و به تبع آن توسعه کیفیت تسهیلات و زیرساخت های گردشگری را درپی داشته باشد.
با توجه به وضعیت زمین ساخت و ژئومورفولوژی استان، دو محدوده قابل توجه از نظر ژئوتوریسم وجود دارد که غیر از اهمیت زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی منطقه دارای ویژگی های تاریخی و قدمت باستانی توأم با جاذبه های مهم طبیعی است.
*محدوده شماره 1: محدوده ای شامل قسمت هایی از استان همدان شامل کل کوهستان الوند (این کوهستان قسمت هایی از شهرستان همدان، اسدآباد و تویسرکان را در برگرفته است)، دره های مشرف به الوند، چشمه ها و آبشار، و لندفرم های کارستیک موجود در منطقه است، که به معرفی آنها و محدوده دربرگیرنده پرداخته می شود."