چکیده:
حوضه آبی کارون شمالی با وسعت 23400 کیلومتر مربع یکی از بزرگترین حوضههای آبی ایران میباشد که طبق برنامههای توسعه کشور در زمینههای تأمین آب برای سایر بخشها و تولید انرژی برق آبی مورد توجه جدی قرار گرفته است.رخداد سیلابهای با دبی بالا در اثر ریزش بارشهای سنگین بهخصوص در سالهای اخیر خسارات بسیار زیادی را در بخشهای زیربنایی حوضه بهدنبال داشته که مدیریت اینگونه رخدادها مستلزم شناخت دقیقتر عناصر مؤثر در آن میباشد.این مقاله با درنظر گرفتن شیوههای متداول بررسی مقادیر حد مانند روش گامبل یکمتغیره و با استفاده از الگوی توزیع ترکیبی گامبل مقادیر حد بارش روزانه را طی دورهی برگشتهای مختلف در حوضهی کارون شمالی برآورد نموده است.در این الگو به جای استفاده از مقادیر حد سالانه در روش یکمتغیره گامبل از مجموع بارش و دادههای حد روزانه استفاده میگردد.در واقع این روش مقدار حد را برای دورهی برگشتهای مختلف بهصورت مشروط برآورد مینماید که علاوه بر آن دورههای برگشت شرطی به شرط معلوم بودن مجموع بارش و حد اکثر مجموع بارش قابل محاسبه میباشند در پایان،این روش در مورد دادههای مجموع بارش و حد اکثرهای 24 ساعته سالانه چهار ایستگاه(ارمند،پل شالو،مرغک و بارز)حوضهی کارون شمالی بهکار گرفته شده که نتایج حاصله نشاندهندهی دقت بیشتر روش مذکور نسبت به روش یکمتغیره گامبل میباشد بهاضافه اینکه اطلاعات بیشتری برای وقوع حد اکثر بارشها در آینده پیشبینی شده است.
خلاصه ماشینی:
"در واقع این روش مقدار حد را برای دورهی برگشتهای مختلف بهصورت مشروط برآورد مینماید که علاوه بر آن دورههای برگشت شرطی به شرط معلوم بودن مجموع بارش و حد اکثر مجموع بارش قابل محاسبه میباشند در پایان،این روش در مورد دادههای مجموع بارش و حد اکثرهای 24 ساعته سالانه چهار ایستگاه(ارمند،پل شالو،مرغک و بارز)حوضهی کارون شمالی بهکار گرفته شده که نتایج حاصله نشاندهندهی دقت بیشتر روش مذکور نسبت به روش یکمتغیره گامبل میباشد بهاضافه اینکه اطلاعات بیشتری برای وقوع حد اکثر بارشها در آینده پیشبینی شده است.
از اینرو این مقادیر بهدستآمده خود یک پیشبینی است و نسبت به روش گامبل یک متغیره(که میزان بارش برآوردی بیشتر به ضریب حاصل از طول دورهی برگشت و دورهی آماری (k) بستگی دارد و با توجه به اینکه ضریب مذکور از ایستگاهی به ایستگاه دیگر تفاوت چندانی ندارد لذا مقدار برآوردی آن دارای خطای بیشتری بوده)مقادیر حد اکثر بارش روزانه حوضه را برای دوره برگشتهای یکسان و در ایستگاههای مختلف با خطای کمتری با استفاده از کنتورهای ترسیمی شرطی برآورد میکند که به منظور برآورد دقیقتر بارشهای حد اکثر در حوضه کارون شمالی مقادیر بارش براساس روابط ارایهشده مدل ترکیبی گامبل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و کنتورپلاتهای آن براساس روابط(10 و 9)ترسیم گردیده است در این نمودارها محور افقی نشاندهندهی سطوح مختلف حد اکثر بارش،محور عمودی بیانگر دورهی برگشت حد اکثر بارش به شرط مجموع بارش(حد اکثر مجموع بارش)بوده و کنتورها برای سطوح مختلف مجموع بارش به صورت خطی ترسیم شدهاند.
17- Yue S(2000)The Gumbel Mixed Model Applied to Storm Frequency Analaysis Water Resources Management 14."