چکیده:
کرت در قالب طرح آماری تیمارهای تصادفی در 4 تکرار و 3 تیمار مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند که مشخص شد در سطح 95 درصد بین تیمارهای پوشش گیاهی،اختلاف معنیدار وجود داشته است. کمبود بارش و به دنبال آن کمبود آب یکی از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمهخشک است.شدید بودن بارش باران باعث میشود که آب حاصل از بارش به سرعت از دسترس خارج شود.علاوه بر آن درجهی حرارت بالا و تبخیر زیاد در فصل گرم باعث میشود که اغلب گیاهان در این فصل با کمآبی جدی مواجه شوند.از جمله راههای تامین آب برای این گیاهان و همچنین افزایش سطح زیرکشت،جمعآوری و ذخیرهی آب باران در این مناطق است.این تحقیق که در حوضهی آبخیز لتیان انجام شده در دوازده کرت به مساحتهایی از 40 تا 70 مترمربع با شیبهای مختلف و بارش طبیعی در 12 نوبت و نیز روانابهای حاصل از هرکدام از این بارشها اندازهگیری شد. از مقایسهی روانابهای جمعآوری شده در بارشهای مختلف و کرتهای مختلف در جمع،از 375 میلیمتر بارش در سال آبی 81-80 و با توجه به ابعاد و مقدار شیب آنها؛مناسبترین سطح جمعآوری رواناب برای گیاهان مختلف با نیاز آبی معین به دست آمد.با انجام این پژوهش مشخص شد که در شرایط طبیعی و به دلیل نوع بافت خاک،کل آب مورد نیاز گیاه،قابل ذخیره کردن در محیط ریشه نمیباشد و نفوذپذیری خاک در عمق 40 تا 150 سانتیمتری،خیلی زیاد است.ولی چنانچه در هر هکتار،بخشی از آب باران در یک استخر نفوذناپذیر و بخش دیگر در محیط ریشه ذخیره گردد،امکان توسعهی سطح زیرکشت درختان در مناطق خشک و نیمهخشک ایران و در شرایط مشابه از نقطهنظر بارندگی و سایر فاکتورهای اقلیمشناسی و خاکشناسی وجود خواهد داشت.ضمنا با توجه به این که شرایط کرتها از نظر بافت خاک و پوشش گیاهی یکسان نبود،در نتیجه از نقطهنظر آماری نیز تفاوت معنیداری بین شیبهای 21 تا 60 درصد برای راندمان جمعآوری آب باران وجود نداشته است.ولی بین کرتهای جمعآوریکننده گروه شیب 2 تا 20 درصد با دو گروه شیب 21 تا 40 درصد و 41 تا 60 درصد تفاوت معنیداری در سطح 95 درصد مشاهده شده است.بنابراین مفید است در هر عرصه برای جمعآوری آب باران محلهای با شیب بیشتر برای جمعاوری رواناب؛و قسمتهای با شیب کمتر برای کشت درختان و نفوذ رواناب جمعآوری شده اختصاص یابد.از نظر پوشش گیاهی نیز 12
خلاصه ماشینی:
"ولی در عمل بطور کلی باران و رواناب جمعآوریشده منهای تبخیر از سطح آزاد آب،تا موقعی که پایینتر از عمق ریشه نفوذ نکند یعنی شامل D نشود،مقدار کل آب نفوذیافته یا مقدار آب مفید برای گیاه را تشکیل میدهد و رابطهاش به صورت زیر است: معادله(2)(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به اینکه مقادیر EW و EI در زمان آزمایش ناچیز بوده است از آنها صرفنظر شده و در نتیجه معادله 2 به صورت معادله 3 ساده شده است.
همچنین جدول شمارهی 7 خلاصهی تجزیه و تحلیل آماری 21 کرت در سه دسته شیب را برای بررسی و راندمان جمعآوری رواناب از باران یکسان نشان میدهد که به دلیل اعمال شرایط کاملا طبیعی و در نتیجه پوشش گیاهی مختلف و بافت خاک متفاوت،تفاوت معنیداری بین تیمارهای شیب مشاهده شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 2:رابطه خطی باران و رواناب در 21 کرت آزمایش جمعآوری رواناب باران نتیجهگیری با توجه به شرایط محل آزمایش،توزیع بارش،مقدار کل بارش،شرایط توپوگرافی،بافت خاک و پوشش گیاهی،مواد زیر قابل طرح و بحث میباشد: 1-از آنجایی که اغلب خاکهای منطقه و مناطق مشابه،بافت درشت و نفوذپذیری زیاد و حد ظرفیت نگهداری آب خاک پایینی دارند،امکان ذخیرهی بیشتر از 003 میلیمتر در هر متر عمق خاک از فصل بارش برای استفاده در تابستان وجود ندارد."