چکیده:
زبان به عنوان اصلیترین وسیله ارتباط اجتماعی انسان و در مقام یکی از عناصر اصلی فرهنگ جوامع بشری دارای تاریخی کهن است و همساز و همراه با نوع ابزارها و سکونها و حرکتها و اسارت و پیروزی هر قومی سیری پرماجرا و پویا داشته و تکامل خاص خود را پیموده است.در این میان،پدیدهء قرضگیری یکی از ویژگیهای طبیعی زبان قلمداد میشود که در چارچوب آن سخنگویان یک زبان در صورت لزوم و به منظور پر کردن خلأهای واژگانی به زبانهای دیگرمراجعه میکنند و کلماتی از این زبانها را در گفتار خود وارد مینمایند. پرواضح است که بکارگیری روزافزون و استفادهء غیر معقول از واژههای بیگانه در زبان فارسی میتواند اصالت و غنای این زبان را تحت الشعاع خود قرار دهد،و بخصوص این باور را در اذهان عموم جای دهد که زبان فارسی در ارئه مفاهیم علمی و تخصص ناتوان است.در این مقاله،ضمن توصیف پدیدهء قرضگیری و عوامل مؤثر در آن سعی بر این است که روشهای مختلف واژهگزینی در زبان فارسی و نقاط ضعف و قوت هریک از آنها مورد بررسی قرار گیرد.با بررسی این روشها نشان خواهیم داد که اگر قرضگیری واژگانی به شیوهای درست و اصولی به انجام رسد در پارهای از موارد میتواند غنای واژگانی زبان فارسی را نیز به دنبال داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
"البته باید اذعان داشت که قرضگیری عناصر واژگانی از سایر زبانها امری است طبیعی و تقریبا همه زبانهای دنیا به صورتهای مختلف کلماتی را از دیگر زبانها گرفته و در صورت لزوم آن را به فهرست واژگان خود میافزایند که البته این پدیده دلیلی بر ضعف ساختاری زبان قرضگیرنده و یا برتری زبان قرضدهنده نیست5.
از آنجا که امروز متأسفانه کشور ما به دلیل توطئههای مختلف در معرض تهاجم فرهنگی از سوی غرب قرار گرفته است نمیتوان انتظاری غیر از این داشت که انبوهی از واژگان غربی همراه با ابزارها و کالاهای مختلف وارد این مرز و بوم شوند،باوجوداین،با مقابلهء صحیح و همه جانبه با این تهاجم شاید بتوان جلوی ورود بسیاری از این واژهها را گرفت و با مراجعه به گذشته زبان فارسی و اتخاذ شیوههای درست،برای بسیاری از پدیدهها و عناصر خلق کرد و در مواقع لازم نیز بکار بست.
بنابراین،منظور از تغییر قرضی به عنوان روشی جهت قرضگیری واژگانی یکی از دو مورد زیر میباشد: الف)بکارگیری مجدد واژگان قدیمی در زبان فارسی مانند رایانه و یخچال ب)ایجاد وسعت معنایی در یکی از واژگان متدوال و گنجاندن معنای دوم در آن،مانند دفتر به نظر میرسد این روش بسیاد مناسب و ایدهآل است و از آنجایی که در آن از خلاقیت زبان فارسی به عنوان ابزار اصلی در تولید کلمات جدید استفاده میشود میتواند وسیلهای مفید در خدمت رشد هرچه بیشتر زبان فارسی باشد."