چکیده:
این مقاله سه هدف کلی را دنبال مینماید:اولا تلاش دارد ابعاد مفهومی و رابطه بین امنیت و فرهنگ را اجمالا توضیح دهد.ثانیا چارچوب امنیت را قدری روشن نماید و ثالثا برخی از آثار و تبعات جهانی شدن در امنیت فرهنگی کشورهای جهان سوم را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.لهذا به منظور دستیابی به اهداف مذکور از روش اسنادی(به تعبیر ساروخانی)استفاده شده است.بررسیها مؤید وجود رابطهای وثیق بین امنیت و فرهنگ است.دو رویکرد را میتوان در مطالعات سیاسی و امنیتی از تعریف و ماهیت امنیت تحت عناوین گفتمان امنیت منفی و مثبت بازشناخت.فرهنگ یک تولید تاریخی اجتماعی و ناظر بر گستره جامعه بومی معین و با اجماع قابل درک بوده و هویتساز و پویا است.امنیت فرهنگی ناظر بر محافظت از چارچوب فرهنگ جامعه است.امنیت در این زمینه حفظ قالبها در فرآیندی پویاست و پویایی فرهنگی نیز مستلزم پذیرش تحول تدریجی است.به نحوی که جامعه با حفظ چارچوب فرهنگی،خود را نوبهنو نموده از کهنگی و مندرس شدن مصون بدارد.ظهور پدیدهای چون جهانی شدن و سایر مولفههای مرتبط،باعث ناکارآمدی تفاسیر مضیق از امنیت شده است و موضوع امنیت فرهنگی در مطالعات امنیتی از زمانی آغاز شد،که این حوزه از مطالعات،محدود شدن تفاسیر امنیتی در چارچوب امنیت نظامی را برنتافت و متفکران معاصر با رویکردی موسع در مطالعات امنیتی،سایر حوزههای اقتصادی،سیاسی،اجتماعی،فرهنگی،زیست محیطی و...را به موءلفههای امنیتی افزودند.نتیجه اینکه با درک صحیحی از فرهنگ و امنیت و امنیت فرهنگی،جوامع می نمایند.در غیراینصورت چیزی جز اضمحلال فرهنگی بومی عاید آنان نخواهد شد.لذا هرگونه تعامل باید با آمادگی همه جانبه قبلی که مبتنی بر مصالح ملی،ویژگیها و قابلیتهای فرهنگ بومی خواهد بود.انجام شود.به نحوی که فرآیند تعاملات مذکور با استفاده از فرصتهای به وجود آمد،ضمن پاسداشت هویت و امنیت فرهنگ بومی و ایجاد پویایی،از انزوا و عقبماندگی فرهنگی نیز رهایی یافت.
خلاصه ماشینی:
"همانگونه که در موضوع پژوهش آمده است سئوالات ما در این مقاله موار ذیل هستند: 1-چه رابطهای بین فرهنگ و امنیت وجود دارد؟ 2-امنیت فرهنگی چیست و دارای چه ویژگیهایی است؟ 3-آثار و تبعات جهانی شدن در امنیت فرهنگی جهان سوم کدامند؟ با توجه به مباحثی که در مطلع طرح مسأله آمد برای دستیابی به پاسخ به سئوالات اصلی لازم دیدیم در این مقاله ابتدا مراد خود از مفاهیم موجود در سئوالات اصلی را قدری روشن کنیم،تا با ادبیاتی مشخص به بحث ورود نماییم.
با توجه به اینکه امنیت فرهنگی در جوامع جهان سوم دستخوش تغییر و تحولات زیاد است،به نظر میرسد باید آثار جهانی شدن را بر امنیت فرهنگی این جوامع مورد بررسی قرار داد تا مشخص شود کارکرد این تحولات،موجب امنیت بیشتر فرهنگی شده،یا عکس آن صادق است.
[611:6] این نیز نمونهای از موارد بسیار توأم بودن فرهنگ جهانی شدن در تعریف و یا تخریب امنیت اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی و حتی امنیت سیاسی جهان سوم است که یکی از کارکردهای مشخص آن ایجاد شکاف و آشفتگیهای گوناگون در جوامع مذکور است.
[49:8]تحمیل خرده فرهنگ غربی که فرآیند آن در بالا ذکر شد از یک سو نیازها و مطالبات جدید اقتصادی و سیاسی در جوامع جهان سوم ایجاد میکند و از سوی دیگر چون این جوامع اعم از بخش دولتی و خصوصی توان تامین و ظرفیت پاسخگویی به آنها را ندارد موجب بروز شورشها و ناامنیهای اجتماعی میشوند،که تعارض حوزههای گوناگون امنیتی در این پروسه مستتر است."