چکیده:
ر خاص اینترنت و خدمات روی خط باعث شده است تا فرصتهایی را جهت افزایش خدمات مرجع از طریق اینترنت به کاربران ارائه شده یا در پی ارائه آن از طریق اینترنت هستند. این مقاله ظهور،مفاهیم و مهارتهای خدمات مرجع را در عصر دیجیتال را با تأکید بر خدمات مرجع دیجیتالی توصیف مینمایدهمواره خدمات مرجع به عنوان عنصر کلیدی در کتابخانهها مطرح بوده است. این خدمات،راهنمایی لازم به کاربران کتابخانهها را در جهت دستیابی به منابع اطلاعاتی مناسب به منظور رفع نیازهای اطلاعاتی آنها را فراهم میسازد.با افزایش حجم اطلاعات و پیچیدگی آن،نیاز به تمایز گذاشتن میان اطلاعات سودمند و اطلاعات نادرست وجود دارد.افزایش نیازها و انتظارات کاربران،باعث شده است تا خدمات مرجع بیش از گذشته مورد توجه و اهمیت واقع شود.خوشبختانه، استفاده از فناوریهای نوین فرصتهایی را جهت فراهم شدن بهبود این خدمات به وجود آورده است.این مقاله،برخی از خدمات مرجع دیجیتالی را از قبیل پست الکترونیکی،فرمهای وب،خدمات گفتگوی محاورهای مبتنی بر متن،خدمات مبتنی بر دوربین وب، 2Lخدمات از...بپرسید،رباتهای دیجیتالی و خدمات مشارکتی را شرح میدهد.همچنین آینده خدمات مرجع دیجیتالی نیز بیان میشود. *** یک کتابخانه نقشهای متفاوتی را باری افراد مختلف بازی میکند. برای برخی از افراد،کتابخانه محلی برای خواندن کتابها به منظور تمدد اعصاب و خواندن روزنامه در جهت روزآمد شدن اطلاعات شخصی است.برای برخی دیگر،کتابخانه محلی برای پژوهش است و برای برخی دیگر،کتابخانه محلی برای جستجوی اطلاعات جهت پاسخ به نیاز اطلاعاتی خاص میباشد.امروزه بر نقش اطلاعاتی کتابخانه تأکید میشود. کتابخانهها و کتابداران نقش مهمی را در فراهم آوردن دستیابی به اطلاعات،سازماندهی آن و کمک به کاربران جهت یافتن نیازهای اطلاعاتی آنها ایفاء مینمایند.یکی از عناصر کلیدی کتابخانهها، خدمات مرجع است که در آن کتابداران،کاربران را جهت یافتن منابع اطلاعاتی یا اصل اطلاعات به منظور رفع نیازهای خاص آنها یاری میرسانند. با توجه به عواملی نظیر افزایش گوناگونی اطلاعات موجود در اینترنت و بهطور ثابت در پایگاههای اطلاعاتی،فقدان سازماندهی در وب،تقاضای کاربرانی که خواهان دریافت سریع جوابهای
خلاصه ماشینی:
"با توجه به عواملی نظیر افزایش گوناگونی اطلاعات موجود در اینترنت و بهطور ثابت در پایگاههای اطلاعاتی،فقدان سازماندهی در وب،تقاضای کاربرانی که خواهان دریافت سریع جوابهای شفاف در پاسخ به نیاز اطلاعاتی خود هستند و بعضا فقدان مهارتهای کاربران به منظور یافتن اطلاعات،باعث شده است که امروزه نیاز بیشتری به خدمات اطلاعرسانی وجود داشته باشد.
این مقاله ظهور،مفاهیم و مهارتهای خدمات مرجع را در عصر دیجیتال را با تأکید بر خدمات مرجع دیجیتالی توصیف مینماید تغییر نقش کتابخانهها کتابخانهها مجموعههایی از:کتابها،نشریات و سایر رکوردهای منابع اطلاعاتی را سازماندهی میکنند و عموما شامل: (به تصویر صفحه مراجعه شود) کارهای مرجع از قبیل لغتنامهها،که اطلاعات واقعی را فراهم میکنند، و نمایهها که به کاربران در پیدا کردن اطلاعات در سایر منابع کمک مینمایند،میباشند.
ذخیرهسازی5:نگهاری و حفاظت انتشارات قابل دسترس از طریق مخزنهای کوتاهمدت به خوبی مخزنهای بلند مدت؛ خدمات6:در دسترس قرار دادن منابع اطلاعاتی موجود از طریق تسهیلات و روالها برای استفاده روی خط چرخه مواد و امانت بین کتابخانهای؛و حمایت(پشتیبانی)7:فراهم کردن راهنما و کمک به کاربر شامل توسعه سیستمهای پشتیبانی نظیر کاتالوگها،آموزش به کاربر و خدمات مرجع و غیره.
تعریف سادهای از خدمات مرجع دیجیتال به شرح زیر است: راهکاری که در آن افرد توانایی ارسال پرسشهای خود و دریافت پاسخهایشان را از طریق کارمند عضو کتابخانه(کتابدار)به وسیله ابزار الکترونیکی(نظیر پست الکترونیکی،گفتگوی محاورهای، فرمهای وب،...
»(بر وب51،3002) معمولا خدمات مرجع دیجیتالی از چهار عضو تشکیل شده است: کاربر؛ محیط واسط به شکل پست الکترونیکی،فر وبی،ویدئو کنفرانس و غیره؛ کتابدار یا خبره اطلاعات؛ منابع اطلاعاتی،چاپی یا الکترونیکی(بر وب،3002) توسعه مرجع دیجیتالی با توسعه کتابخانهها همراه است،حرکت از فرم سنتی به خودکار،هیبرید(دوگانه)61و در نهایت دیجیتالی که این امر بهطور موازی صورت میگیرد."