چکیده:
ایران کنونی،در بین کشورهای جهان که اکنون شمارشان از 200 کشور فزونی گرفته است،فقط یک کشور است،اما به برکت تاریخ و تمدن پیچیده و مستمر و خارق العادهء کشورمان ایران یکی از معدود کشورهای متمدن و دارای فرهنگ غنی و متمایز از دیگران است.ایران کشوری است که در آن مردم خود را با پیشینهء تاریخی با شکوه و پیشرفته میشناسد و این سرزمین حتی بعد از جدا شدن بخشهای زیادی از آن همچنان گسترده است. «ایران»به معنی«سرزمین آریاییان»است.ایران کنونی کوچکشدهء کشور پهناوری است که سرزمینهای به مراتب گستردهتری را در بر گرفته است.در عین حال،قرار گرفتن ایران در میان آبهای آزاد خلیجفارس و دریای عمان در جنوب و دریای خزر در شمال،این کشور را در موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی و ژئوپلیتیکی قرار داده است.ایران به دلیل همین موقعیت مناسب و ممتاز همواره در استراتژیهای جهان پایگاه ویژهای داشته است و هنوز دارد.نقش برجستهء ایران در این مورد،که بیشتر متأثر از فضای جغرافیایی و موقعیت ارتباطی است،باعث شده تا اندیشمندان و نظریهپردازان در نظریههای خود توجه ویژهای به ایران داشته باشند. این مقاله درصدد است-تا ضمن بررسی اهمیت نقش ایران از جهات گوناگون-به بررسی جایگاه،نقش،و موقعیت این کشور در برخی از نظریههای جهانی بپردازد و این موضوع را خصوصا از دید جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک مطالعه کند.
خلاصه ماشینی:
بررسی نقش و موقعیت ایران در نظریههای ژئوپلیتیک سید عباس احمدی* تاریخ دریافت 68/11/51 تاریخ پذیرش 78/1/42 ایران کنونی،در بین کشورهای جهان که اکنون شمارشان از 002 کشور فزونی گرفته است،فقط یک کشور است،اما به برکت تاریخ و تمدن پیچیده و مستمر و خارق العادهء کشورمان ایران یکی از معدود کشورهای متمدن و دارای فرهنگ غنی و متمایز از دیگران است.
این مقاله درصدد است-تا ضمن بررسی اهمیت نقش ایران از جهات گوناگون-به بررسی جایگاه،نقش،و موقعیت این کشور در برخی از نظریههای جهانی بپردازد و این موضوع را خصوصا از دید جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک مطالعه کند.
پروفسور ایلیف3یکی دیگر از دانشمندان باخترزمین در مورد نقش و تأثیر مردمان ایران باستان در تمدن بشری این گونه اظهار نظر میکند:«با توجه به نقش بزرگی که آریاییان در تاریخ جهان داشتهاند ریشهء ما(بازماندگان آنان)و سرزمینی که گهوارهء نژاد ما بوده است چه بیگانه مینماید.
در عین حال،در نظریهء منطقهء مرزی،سهولت حرکت در دریا و تجارت دریایی برقراری سلطهء نیروی قویتر را که نمونهای از ساخت ژئوپلیتیک جدید است،امکانپذیر میسازد و باعث میشود تا اسپایکمن در نهایت قدرت دریایی را کلید استراتژی جهانی در نظر بگیرد (عزتی،همان،ص 81).
بدون شک ایران در جایگاه یکی از مهمترین عناصر جهان اسلام ناچار است به فعالیتهای درون تمدن اسلامی بیشتر توجه کند.
بخش معتنابهی از این کتاب به مطالعهء واقعیتهای سیاسی و فرهنگی ایران اختصاص دارد که از نظر توال مرکز و قلب جهان تشیع است.
ایران در نظریهء اسپایکمن بخش مهمی از منطقهء مرزی است و به همین دلیل موضوع رقابت دو قدرت زمینی و دریایی قرار گرفته است.