چکیده:
هدف اصلی بنگاههای اقتصادی همواره این بوده است که با حداقل منابع موجود، حداکثر
استفاده را بهدست آورند که این مسئله اشاره به بهبود کارایی و بهرهوری در
بنگاهها دارد. بخش حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل ریلی به جهت تاثیرگذاری مستقیم
و عمده بر روی توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها دارای اهمیت زیادی است. در این
مقاله با توجه به دادههای آماری 24 کشور منطقه خاورمیانه وآسیا، عضو اتحادیه
بینالمللی راهآهنها و سازمان همکاری راهآهنها برای دوره زمانی 5 ساله از سال
2000 تا 2004 به بررسی کارایی و بهرهوری راهآهن کشورهای مذکور با تاکید بر
راهآهن کشورمان از طریق تکنیک تحلیل پوششی دادهها و شاخص بهرهوری مالم کوئیست
پرداخته شده است. آنچه که این مقاله را از مقالات قبلی متمایز میکند، استفاده از
همین شاخص است و به کمک آن تغییرات بهرهوری را اندازه گرفت. همچنین کارائی تحت
شرایط بازده بهمقیاس ثابت و بازده به مقیاس متغیر محاسبه گردیده است. میانگین
کارائی فنی راهآهن ایران در شرایط CRS برابر 590/0 و در شرایط VRS برابر6/0 بوده
است. بهعلاوه در تمام شیوههای رتبهبندی راهآهن ایران رتبه ای بهتر از یازدهم
از نظر کارائی نداشته است. به کمک شاخص مالم کوئیست نشان میدهیم. مقادیر کارائی
فنی در طول دوره مورد نظر روند افزایشی داشته است. و ناکارائی موجود بیشتر بهدلیل
ناکارائی مدیریتی بوده تا ناکارائی مقیاس. همچنین روند تغییرات بهرهوری کل عوامل
تولید راهآهن کشور در طول دوره نامشخص بوده است. ولی همواره از میانگین کل
کشورهای مذکور بالاتر است. همچنین راهآهن کشور جهت تحقق شرایط مطلوب بایستی خدمات
بیشتری را ارائه نماید و کشور های کره جنوبی، فلسطین اشغالی بهعنوان الگو ارائه
میگردد.
In this article، by looking at the statistical data of 24 countries in Middle East and Asia، being the members of union International des Chemins Defer (UIC) and Organization for Cooperation of Railways for a period of 5 years from 2000 Up to 2004، the efficiency and productivity of the railways of those countries، have been examined by using Malemquist Index based on the Technique of Data Development Analysis. The line of distinction between this article and the former ones is exactly the usage of the above index which can be used for measuring changes in efficiency، that is، efficiency under conditions of constant and changeable returns to scale.
The average technical efficiency of the Iranian Railways system under CCR condition is equal to 0.590 and BCC condition equals 0.6. Furthermore، in all approaches for ranking Iranian railways، there has been no better ranking than" eleven" in terms of efficiency which belongs to the "Iranian Railways System".
خلاصه ماشینی:
"[18] 4- چارچوب مدل در این مطالعه از مدلهای تحلیل پوششی دادهها جهت اندازهگیری کارائی نسبی راهآهن کشورها و شاخص مالم کوئیست برای اندازهگیری تغییرات بهرهوری و تکنولوژی بر مبنای حداقل نمودن عوامل تولید یا حداکثر نمودن ستاندهها استفاده شده است و مبنای اولیه آن بر پایه ورودیها و خروجیهای استفاده شده توسط پدرو کانتوس جهت تحلیل کارائی راهآهنهای کشورهای اروپائی میباشد.
1- آذربایجان 2- ایران 3- ازبکستان 4- الجزایر 5- ترکیه 6- تاجیکستان 7- ترکمنستان 8- تایوان 9- تونس 10- هند 11- سوریه 12- چین 13- قزاقستان 14- قرقیزستان 15- فلسطین اشغالی 16- عربستان 17- عراق 18- مالزی 19- مصر 20- مراکش 21- مغولستان 22- کره جنوبی 23- گرجستان 24- ویتنام دادههای آماری کشورهای مورد اشاره برای دوره پنج ساله از سال 2000 تا 2004 گردآوری و مورد استفاده قرار گرفته شده است.
5- نتایج حاصل شده الگو با توجه به شاخصها و متغیرهای تعریف شده خروجیها و ورودیها برای ۲۴ کشور منتخب در حال توسعه آسیا و خاورمیانه مطابق جدول ۱ از طریق مدلهای تحلیل پوششی دادهها و شاخص بهرهوری مالم کوئیست کارائی و تغییرات بهرهوری کشورهای منتخب اندازهگیری و ارائه گردیده است.
در حالت خروجی محور نتایج برای طول دوره زمانی بررسی شده با توجه به جدول ۴ نشان میدهد که راهآهن کشور جهت رسیدن به شرایط بهینه بایستی تمام خروجیها را افزایش و نیز برخی از ورودیها را کاهش دهد."