خلاصه ماشینی:
"استاد منوچهری دامغانی شاعر بزرگ ایرانی که در اوایل قرن پنجم هجری میزیسته درباره جشن سده چنین گفته است: اینک بیامده است به پنجاه روز پیش جشن سده طلایهء نوروز و نوبهار جشن سده امیر را رسم کبار باشد آئین کیومرث و اسفندیار باشد عنصری در مقدمه مدیحه امیر نصر برادر سلطان محمود غزنوی چنین گفته است: سده جشن ملوک نامدار است ز افریدون و از جم یادگار است زمین امشب تو گویی کوه طور است کزو نور تجلی آشکار است گر از فصل زمستان است بهمن چرا امشب جهان چون لالهزار است ابداع جشن سده را بعضی به کیومرث نسبت دادهاند و گویند چون فرزندان او به صد رسیدند جشن گرفتند و برخی به هوشنگ نسبت دادهاند به مناسبت موقعی که نامبرده پی به وجود آتش برد و برخی آتشبازی این شب را به فیروزی فریدون و گرفتاری بیور اسب منسوب داشتهاند.
بنابراین از انجام درخواست زراعین ایرانی منصرف شد و موضوع چنانکه در گذشته باقی بود بماند16تا اینکه در اثر فعالیتهای پیگیر ایرانیان دولتهای ملی طاهریان و صفاریان و سامانیان و آل زیار و آل بویه و غزنویان بر سر کار آمدند و در اثر همت رادمردان ایرانی در این دوران آیین و رسوم و آداب کهن ایرانی همانطور که در ورقهای تاریخ دوران مذکور میخوانیم به مانند دوران باستان مورد عمل آشکار قرار گرفت به ویژه مسأله جشن نوروز با اصلاحاتی که در زمان سلجوقیان در آن به عمل آمد تا این زمان محفوظ و پابرجا مانده است و برقراری آن نمایانگر علاقه عجیب و عمیق مردم این سرزمین به جشنهای ملی نیاکان با فروجاه و استقلال ملی ایران میباشد."