چکیده:
بیشتر مدلهایی که طی 30 سال گذشته برای توضیح رفتار اوپک بیان شدهاند فقط رفتار این سازمان را از دیدگاه ریاضی و در چارچوب اقتصاد بنگاهها مورد تجزیه و تحیل قرار دادهاند.در این مقاله مدلهای اقتصادی رفتار اوپک معرفی و عملکرد اوپک به کمک این مدلها بررسی شده است.نتایج تحقیق نشاندهنده آن است که هر یک از مدلهای رفتاری اوپک در کوتاهمدت میتواند رفتار این سازمان را توضیح دهد اما دلایلی نظیر تغییر ساختار بازار جهانی نفت طی عمر 48 ساله اوپک(کاهش قدرت انحصاری شرکتهای نفت،ورود عرضه غیر اوپک و کاهش تقاضا برای نفت اوپک،فروپاشی شوروی و کاهش مازاد ظرفیت تولید)،بیثباتی وضع اقتصادی- سیاسی پنج کشور مهم تولیدکننده نفت خام اوپک در خلیجفارس(ایران،عربستان، کویت،عراق و امارات)که بر روی عملکرد اوپک تأثیرگذار است،همچنین نامتجانس بودن اعضای اوپک سبب شده است که در بلندمدت نتوان رفتار اوپک را با مدلهای صرفا اقتصادی بیان کرد.شاید تلفیقی از مدلهای اقتصادی رفتار اوپک با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی-سیاسی کشورهای مهم تولیدکننده نفت خام این سازمان و توجه به وضع ذخایر نفتی و پیشبینی کاهش ظرفیت تولید در کشورهایی که ذخایر اصلی نفت را دارند رفتار اوپک را در بلندمدت توضیح دهد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج تحقیق نشاندهنده آن است که هر یک از مدلهای رفتاری اوپک در کوتاهمدت میتواند رفتار این سازمان را توضیح دهد اما دلایلی نظیر تغییر ساختار بازار جهانی نفت طی عمر 84 ساله اوپک(کاهش قدرت انحصاری شرکتهای نفت،ورود عرضه غیر اوپک و کاهش تقاضا برای نفت اوپک،فروپاشی شوروی و کاهش مازاد ظرفیت تولید)،بیثباتی وضع اقتصادی- سیاسی پنج کشور مهم تولیدکننده نفت خام اوپک در خلیجفارس(ایران،عربستان، کویت،عراق و امارات)که بر روی عملکرد اوپک تأثیرگذار است،همچنین نامتجانس بودن اعضای اوپک سبب شده است که در بلندمدت نتوان رفتار اوپک را با مدلهای صرفا اقتصادی بیان کرد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) ادامه جدول 9 Source:BP Statistical Review 2007 نتیجه سوم:فروپاشی شوروی در سال 1991 سبب تکقطبی شدن دنیا شده و آمریکا برای به دست آوردن قدرت برتر این نظام اقدام به ارائه نظم نوین جهانی کرد که سیاستهای جدید انرژی مانند نبود تمرکز بر روی خلیجفارس و توسعه میادین غیراوپک و جایگزینی حاملهای دیگری نظیر انرژی هستهای به جای نفت،از سیاستهای نظم نوین جهانی است.
نگاهی به عملکرد عربستان در اوایل دهه 0891 ثابت ماندن قیمت نفت در نیمه دوم دهه 0691 به رغم افزایش تقاضا یا افزایش سقف تولید اوپک در اواخر دهه 0991 به رغم کاهش تقاضای نفت،تأثیر موقعیتهای سیاسی و اقتصادی کشورهای غیراوپک و مصرفکننده نفت بر تصمیمات اوپک و تأثیر آن در بازار نفت،همه نشاندهنده این امر است که عملکرد بازار نفت فقط توسط اصول بنیادین بازار(عرضه و تقاضا) تعیین نمیشود و نفت به عنوان یک کالای راهبردی متأثر از شرایط سیاسی و اقتصادی کشورهای مصرفکننده و تولیدکننده این کالا است که این متغیرها در مدل رقابتی در نظر گرفته نشده است."