چکیده:
در این مقاله، با هدف "بررسی کنسرسیوم های خرید اطلاعات علمی دانشگاهی در ایران و جهان"، با مطالعه کنسرسیوم خرید اطلاعات علمی دانشگاهی ایران و الهام از تجارب متنوع و متعدد بین المللی، و به کمک روش های درهم آمیخته کمی و کیفی متعددی که ناشی از ماهیت مساله پژوهش بوده و عبارتند از اقدام پژوهی و پیمایش جایگاه ایران در این عرصه تبیین شد. در این پژوهش، 234 کنسرسیوم خرید منابع اطلاعاتی دانشگاهی از سراسر جهان متشکل از 186 عضو آی سی ا ال سی و 48 عضو آیفل از طریق تعامل با کتابداران و مسوولان کنسرسیوم ها، شناسایی شده و اطلاعات توصیفی و نحوه انتخاب کارگزار و عقد قرار داد طی پرسشنامه ای با تاکید بر نحوه عملکرد، گردآوری و تجزیه و تحلیل شد. مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه، ابزارهای پیمایش در تنها کنسرسیوم خرید اطلاعات علمی دانشگاه های ایران بودند (جمعا 235 کنسرسیوم مورد سرشماری قرار گرفتند) پیشنهاد می شود این پژوهش، با پژوهش هایی در باب برنامه راهبردی کنسرسیوم ها و نیز امکان سنجی ایجاد کنسرسیوم یک پارچه سازی تجهیزات فنی دانشگاه های ایران کاربرد بهتری در حوزه آموزش عالی یابد.
خلاصه ماشینی:
ir/shora این مقاله قصد دارد تا با نگاه جامعی به مباحث فراهمآوری اطلاعات،عملی را پیشنهاد نماید تا از طریق یک نظام یکپارچه،گزارشگیری را تسهیل کند و امکان سنجش عملکرد را در دورههای زمانی مشخص به سرعت فراهم آورد تا تصمیمگیری برای گسترش و یا احیانا توقف فعالیت کنسرسیوم آسانتر شود هدف هدف از تحقیق آن است که به مطالعهی کنسرسیوم خرید اطلاعات علمی دانشگاهی در ایران و جهان با الهام از تجارب متنوع و متعدد بین المللی به منظور استفادهی جوامع دانشگاهی اقدام نماید برای رسیدن به این هدف موارد زیر قابل مطالعه است: 1)اطلاعیابی از سازوکار فعلی خرید منابع و تأمین دسترسی در ایران؛ 2)اطلاع از سازوکارهای موجود در پیریزی و فعالیت کنسرسیومهای خرید اطلاعاتی علمی دیگر کشورها برای بهرهمندی از تجارب عملی و تماس مستمر برای شناسایی نحوهی عمل در کشورهای دیگر و امکانات منطقهای با هدف: الف اخذ قیمتهای مناسب برای فراهمآوری منابع اطلاعاتی؛ ب گسترش دسترسی و تأمین سهولت دسترسی به این منابع؛ ج حفظ یا ارتقای کیفیت منابع،تطابق با نیازها و گسترهی موضوعی منابع؛ د تلفیقی از موارد فوق؛ ضرورت با توجه به نبود ساختار مناسب در حوزهی خدمات تعاونی در ایران(دفتر پشتیبانی پژوهشی،4831)و اتلاف نیرو و سرمایه و با توجه به کمبود نیروی انسانی متخصص و خبره در امور سفارش و اشاعهی اطلاعات(دفر پشتیبانی) (پژوهشی،4831)،مطالعه در این زمینه ضروری به نظر میرسد با انجام چنین مطالعهای انتظار میرود نتایج زیر به دست آید: 1 در زمان سفارش و دریافت منابع اطلاعاتی که میتواند بر بودجهبندی تأثیر مستقیم داشته باشد و موجب بهرهوری گردد،صرفهجویی شود 2 از هدر رفتن سرمایههای انسانی و سردرگمی در برخوردها و مذاکرات و ایجاد اختلافات در تحویل منابع،لغو سفارشها و از هدر رفتن ارز با پیگیریهای مناسب و به موقع جلوگیری شود 3 چشماندازهایی فراروی علاقمندان،سیاستگذاران،مجریان و اعضای کنسرسیومهای دانشگاهها بگشاید که برای تحکیم بنای کنسرسیومها در سطوح ملی، منطقهای و بین المللی ضرورت تام دارد و حیات علمی دانشگاهها را تضمین کند تعاریف عملیاتی کنسرسیوم بین دانشگاهی:شامل هر سازمان رسمی و حقوقی با تشکل غیر رسمی است که توسط دانشگاههای عضو برای رسیدن به هدفی مشترک پدید میآید همکاری اعضای کنسرسیوم میتواند در جهتهای مختلف نظیر توسعهی خدمات کتابخانهای و یا تأمین منابع مورد نیاز به صورت اشتراکی باشد(مورگان1،9991) معمولا هدف اصلی آن گسترش خدمات از طریق خرید هماهنگ اعضا به منظور تأمین ارزانتر منابع اطلاعاتی و تسهیل دسترسی است خرید کنسرسیومی:عبارت است از اینکه یک سازمان واحد به نمایندگی از اعضا، عمل خرید منابع اطلاعاتی را انجام دهد آن سازمان با ناشران و تولیدکنندگان اطلاعات ارتباط برقرار کرده و در مورد شرایط به دست آوردن حق استفاده از یک محصو یا خرید آن برای اعضای خود وارد مذاکره میشود (1).