خلاصه ماشینی:
"اولین دکترای انسانشناسی را نادر افشارنادری گرفت که مهندس کشاورزی بود و مدتها با مؤسسهای که بیشتر زیرنظر دکتر غلامحسین صدیقی و دکتر نراقی تأسیس شده بود،به نام مؤسسهء مطالعات و تحقیقات اجتماعی و سپس دانشکدهء علوم اجتماعی تحصیل و تحقیق کرده بود.
طبیعی است که چنین مؤسسهء دولتی تا اندازهء محدودی اجازه به تحقیق و تجسس میداد اما این نکته را نمیتوان نادیده گرفت که روشنفکران نیز سعی میکردند حد اکثر استفادهء خود را از چنین امکانات و شرایطی بنمایند.
(ص 11 جزیرهء خارک)هرچند دو روستای نامبرده نیز دستنخورده نمیباشد و توسعه به آنها راه یافته است اما خارک به خاطر اینکه به عنوان بندری برای صدور نفت تعیین شده بود کاملا در حال دگرگونی بود.
البته آنچه آل احمد از خارک گردآوری میکند در برابر دو مردمنگاری دیگر او ناچیز است و چنانچه خودش میگوید چند روز بیشتر در این جزیره نمیماند.
این اداره 60 نفر لیسانیهء ادبیات یا علوم اجتماعی را پس از دادن 60 ساعت تعلیم در روش تحقیق به عنوان کارمند دولت استخدام نمود و این محققان بودند که از بدو تأسیس مجلهء هنر و مردم در سال 1341 شروع به درج مقالات مردمشناسی نمودند.
اهداف این مرکز در سال 1353 در 6 نکته به وسیله مدیر مرکز ذکر شده است: «1-اجرای تحقیقات منظم مردمشناسی و مردمنگاری و انسانشناسی فیزیک و فرهنگ عامه در سراسر کشور...
» هرچند ایدهء توسعه مورد قبول متخصصا بود اما«تئوری تحول»که یکی از اساسیترین بحثهای تئوریک در رشته انسانشناسی است هیچگاه مطرح نشد و بالاخره معلوم نشد کشور ایران با جوام کوچرو،روستایی و شهری در کجای این خط تحول اجتماعی قرار دارد و به کجا باید برود."