چکیده:
مقاله بخشی از مقدمهی شیوهنامهی ویرایش مواد آموزشی(کتابهای درسی و کمک آموزشی،مجلات رشد،لوح فشرده،شبکهی رشد و...)است،که در سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و در تکمیل و بازنگری شیوهنامهی دفتر برنامهریزی و تألیف سازمان(1375)، به تصویب رسیده و در تاریخ 3/5/85 با امضای ریاست سازمان به مدیران کل و مشاوران سازمان ابلاغ گردیده است. محتوای اصلی این شیوهنامه به ویرایش املایی-فنی اختصاص یافته و در تدوین آن دیدگاههای کارشناسان آموزش ابتدایی و ملاحظات آموزشی رعایت شده است.
خلاصه ماشینی:
"حال اگر در ویرایش، به جای هرکدام از آنها منحصرا از معادل «مانند»یا«همچون»استفاده کنیم تا به فارسی خالص و سره دست یابیم،در واقع با این مطلقگرایی،زبان تاریخی و ملی خود را که زبان سعدیها و حافظها و نویسندگان قدیم و جدید است از دست دادهایم و خواننده و شنوندهی خود را با به کارگیری مکرر یک واژه خسته کردهایم!
اما در یک ویرایش مبتنی بر«اعتدال» میتوان از همهی این واژهها و ظرفیت آنها-به تناسب و جایگاه قبل و بعد آنها در جمله و عبارت-به خوبی استفاده کرد و تنوع و ابتکار زبانی را به اوج رسانید و باید همچون پدری بود که پر فرزند است ولی به حذف هیچیک از فرزندانش رضا نمیدهد.
درعینحال جمعهای عربی رایج در فارسی بخشی از خزانهی لغات زبان ماست و نمیتوان مطلقا آنها را نفی و طرد کرد و استفادهی بهینه و موردی از آنها کاملا ضروری است؛ از جمله: الف)جمعهای مکسر رایج در فارسی:این کلمات یا نهاینه شده و رسمیت یافتهاند و نمیتوان آنها را به جمع فارسی تبدیل و ویرایش کرد؛مانند «سازمان ملل متحد»،«فرمانده کل قوا»و...
4. آیا همزه باید از خط فارسی حذف شود؟ با نگاهی به مطبوعات کشور و زیر ذرهبین قرار دادن املای کلمات همزهدار موجود در آنها،به نظر میرسد در دههی اخیر توافق نانوشتهای بین اغلب ویراستاران این مجموعه برای همزهزدایی ایجاد شده است و تا آنجا که توانستهاند جای«همزه» را با«ی»عوش کرده اند(نظیر رییس، ارایه،مسایل،نامریی،جزیی،..."