چکیده:
برخی محققان که راجع به ناصر خسرو سخن گفتهاند،زندگی این بزرگمرد را با توجه به فراز و فرودهایش به دورههایی تقسیم کردهاند.در اکثر این تقسیمبندیها،دور نخست،مربوط به زندگانی این شاعر سترگ پیش از دگرگونی فکری و تحول روحی است که در چهلودو سالگی حادث شده است.در بیشتر آثاری که در شرح احوال ناصر خسرو تالیف شده،در مورد این بخش از دوران حیات شاعر،مطالبی که بیشتر بر سر زبانهاست چون شغل دیوانی،زندگی درباری،خوشگذرانی و بادهگساری و مطالبی پراکنده که از برخی اشارات شاعر در دیوان و سفرنامه،دریافت میشود،ذکر گردیده و بحث مستوفی و مجزایی در این زمینه صورت نگرفته است.از آنچا که این دوره زمانی،تقریبا نیمی از عمر شاعر را در برمیگیرد و به قول آقای دکتر دبیر سیاقی در مقدمه سفرنامه،درباره مبدأ اعتقادات ناصر خسرو باید براساس رفتار،اعمال،اندیشهها و سخنان بازمانده از دوره اول و دوم زندگی او سخن گفت، (ناصرخسرو،0731،مقدمه دبیر سیاقی:62)لذا نگارنده بر آن شد با مطالعه برخی آثار شاعر چون دیوان و سفرنامه که در آنها خود گهگاه به وضع گذشته و احوال پیشین خود اشاره و گاه اعتراف میکند،با ارائه شواهدی به ترسیم سیمای این شاعر گرانسنگ در دوره نخست حیات بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"این شاعر سترگ پیش از دگرگونی فکری و تحول روحی است که در چهلودو سالگی حادث شده
در این نوشتار،با بهرهگیری از آنچه ناصر در آثار خود بدانها اشاره میکند و بررسی ابعاد
علاوه بر این سفرها طولانی ناصر خسرو نیز روشن میسازد که او دارای بدنی سالم و
گرچه ناصر خسرو در پیری،به شادی دوران جوانی و روحیه با نشاط خود اشاره کرده با
حسرت از آن دوران یاد میکند،اما به نظر میرسد این شادیها بیشتر مربوط به زمانی است که
بیت زیر،اگرچه مربوط به هنگامی است که شاعر سفر خود را برای دستیابی به
گرچه ناصر خسرو در دیوان مکررا به رفاه و آسایش خود در جوانی به واسطه برخورداری
ذکر این نکته لازم است که ناصر خسرو آنطور
نکته قابل ذکر این است که مطالعات بعدی ناصر بیشتر در زمینه ادیان و مذاهب،کلام،
برخی نیز بر این باورند که چون ناصر خسرو با دربار غزنویان و سلجوقیان ارتباط داشته و
غزنویان مخصوصا مسعود از موقعیت ویژهای برخوردار بوده است(رک دشتی،2631:861-661)دستم رسید بر مه ازیرا که هیچ وقت بی من قدح به دست نگیرد همی امیر
بنابراین خرد در معنی مورد نظر ناصر خسرو آن است که او در جوانی از آن بیبهره بوده
واقعیت این است که آنچه ناصر خسرو در ابتدای سفرنامه،راجه به خود به رشته تحریر در
خود نیز در موارد متعدد به این ویژگیها اشاره کرده است.
دکتر دبیر سیاقی در مقدمه خود بر سفرنامه چنین مینویسد:«شک نیست که ناصر خسرو
شاعر در آغاز سفرنامه و بارها در دیوان به بادهنوشی خود اشاره میکند."