چکیده:
مفاهیمی مانند حق العمل کاری،عاملی و دلالی از جهاتی با مفهوم نمایندگی مشابه و از جهات دیگری متفاوتند.درباره رابطه نمایندگی و حق العمل کاری در حقوق اسلام و انگلیس نظریه اصیل افشانشده قالب مناسبی برای توجیه قرارداد حق العمل کاری است.این دو نظام حقوقی در مواردی که شخص به نام خود و به حساب اصیل قراردادی منعقد مینماید به برقراری رابطه مستقیم بین اصیل و شخص ثالث اعتقاد دارند.درحالیکه در نظام حقوق تجارت ایران که مقتبس از حقوق رویم ژرمنی است با انعقاد حق العمل کاری رابطه قراردادی مستقیمی بین اصیل و شخص ثالث برقرار نمیشود.همین وضعیت در مورد عاملی وجود دارد. رابطه دلالی با نمایندگی در حقوق انگلیس متفاوت از این رابطه در حقوق ایران و اسلام است.در حقوق انگلیس دلالی از مصادیق نمایندگی تلقی شده است.در حقوق ایران و اسلام دلالی،نمایندگی به شمار نمیرود.
خلاصه ماشینی:
"باتوجه به این توضیحات روشن میشود که در فقه اسلامی در صورتی که نماینده به نام خود و از طرف اصیل و به حساب وی قراردادی منعقد کند،قرارداد مزبور اصیل را به طور مستقیم متعهد میسازد و رابطه قراردادی بین شخص ثالث و اصیل برقرار میشود، هرچند ممکن است در برخی موارد وکیل هم در مقابل ثالث مسئول تلقی شود.
4-مقایسه41 دیدگاه اصلی حقوق انگلیس در نمایندگی،حاکمیت این اصل است که«عمل نماینده عمل اصیل محسوب است»و بر همین اساس در مواردی فراتر از نمایندگی ساده نیز،که نماینده سمت نمایندگی خود را برای شخص ثالث افشا نمیکند و به نام خود به انعقاد قرارداد میپردازد،به رابطه قراردادی مستقیم بین اصیل و شخص ثالث اعتقاد دارد، هرچند شخص ثالث پس از آگاهی از وجود اصیل حق انتخاب برای مراجعه به یکی از اصیل یا نماینده را دارد.
اما در صورتی که مفهوم عامل را در حقوق ایران به دلیل اقتباس قانون تجارت،از جمله بند 3 ماده 2 این قانون،از قانون فرانسه،به نحوی تفسیر کنیم که همانند نظامهای رومی-ژرمنی قرارداد بین عامل و ثالث رابطه قراردادی مستقیم بین اصیل و ثالث ایجاد نکند،قرارداد بین اصیل و عامل مصداق عقد وکالت و نمایندگی بطور کلی نخواهد بود،اگرچه بطور مجازی میتوان واژهء نمایندگی را در مورد آن به کار برد.
اما قرارداد دلالی براساس تعریفی که در نظام حقوقی رومی-ژرمنی ارائه میشود و در ماده 335 قانون تجارت ایران از قانون فرانسه اقتباس شده است عبارت از قراردادی است که شخصی به نام دلال در مقابل اجرت،واسطه انجام معاملاتی شده یا برای کسی که میخواهد معاملاتی نماید طرف معامله پیدا میکند."