چکیده:
جوامع متعالی و پیشرو همواره در جستجوی ساختاری متعادل،پایدار و با دوام برای تولید نظاممند و سازمانیافته علم و فناوری و نهادینهسازی دانش و ساماندهی نهادهای علمی میباشند. با نگرش به مطالعه کشورهای توسعهیافته،درمییابیم که هرچه تراکم و استقرار دانشمندان در یک مکان بیشتر شده است تولید و نهادینه شدن علم نیز از رشد مطلوبتری برخوردار گشته است.لذا تأسیس نهاد و بنیادهای علمی یک موهبت برای رشد و توسعه جامعه و کشور محسوب میشود اساسیترین رکن این نهادها دانشمندان هستند. از اینرو همواره میباید یک تعامل دوسویه میان ساختار کلان جامعه با ساختارهای علمی وجود داشته باشد به گونهای که هر کدام نقش واقعی خود را در قبال یکدیگر ایفا نمایند. وظیفه و نقش ساختار کلان جامعه و عناصر آن این است که اقدام به بسترسازی اجتماعی نموده و زیرساختهای بالندگی علم و عالم را پیریزی نماید،علم را در رأس ارزشهای جامعه قرار داده و دانشمندان را مورد تکریم و احترام عملی قرار دهد،همچنین در مواجه با خواستههای دانشمندان و اندیشمندان قوانین تکمحور و تکشیوه وضع نگردد و در حد امکان قوانین انعطافپذیر پیشبینی و تدوین گردد. در ازای ایفای این نقش توسط جامعه،شایسته است که نهادهای علمی و عناصر سازنده آنها یعنی دانشمندان و پژوهشگران نیز مصداق واقعی تعاریف عناوین و مدارج علمی خود بر اساس استانداردهای رایج بین المللی باشند به عبارت دیگر شرح حالی علمی و تخصصی یک دانشمند میباید موقعیت علمی وی در سطح ملی و بین المللی را نمایان سازد،وظیفهء دانشمندان این است که در تولید علم و فناوری سهم نسبتا مطلوبی ایفاء نمایند و جامعه را بسوی تعالی،توسعه و پیشرفت سوق دهند. به منظور ارائه تصویری جامع و تأکید هرچه بیشتر بر اهمیت این موضوع فصلنامه رهیافت در این شماره یک گفتگوی علمی تحت عنوان «جایگاه دانشمندان،اندیشمندان و نهادینهسازی دانش در کشور»با حضور اساتید و صاحبنظران ترتیب داده است که بهطور اجمال به درج این گفت و شنود میپردازد،امید است که مورد توجه محققان و علاقمندان قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"اگر به تاریخ علم توجه شود ملاحظه خواهد گردید که دوران اوج و حضیض پیشرفت و شکوفایی علم در کشورها به عوامل مختلف اجتماعی،سیاسی و اقتصادی و کیفیت طرح مسائل جذاب علمی دارد در دوره مورد بررسی و عوامل گوناگون دیگر که یکی از آنها طرز رفتار و تلقی جامعه نسبت به دانشوران و پژوهشگران است بستگی دارد ولی برای یادآوری و تجلیل بزرگان فداکار در راه علم باید خاطرنشان کرد که در مراحلی از تاریخ این قبیل دانشپژوهان حتی در شرایط سخت و خفقانآور از تلاشهای پرمخاطره دست نکشیده و با همت خستگیناپذیر مرزهای علم را گسترش دادهاند.
اما حاصل کیفیت این کمیت چیست؟ پس نخست باید بسترسازی لازم برای تحقق شرایط به انجام برسد،بعد وقتی که استاد در جای خودش قرار گرفت زندگی و معیشت او هم درست شد و فضای مناسب جهت ارائه نظریاتش فراهم شد میتواند آن چیزی را که میخواهد جستجو بکند و توضیح بدهد در آن موقع هست که میتوانیم از وی انتظار داشته باشیم که در جستجوی علم باشد و آن موقع هست که میتوانیم سئوال بعدی را بپرسیم که جایگاه او در جامعه چگونه میتواند باشد؟ نقش دانشمندان در زدودن برچسب جهان سومی کشور دکتر احمد بهپژوه دانشیار دانشگاه تهران با سلام به دانش و دانشمندان و دانشگاهیان."