چکیده:
لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجوا الله و الیوم الاخر و ذکر الله کثیرا (احزاب،44/21)برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی است برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را زیاد یاد می کنند در باره شیوه هالی تبلیغی و فرهنگی پیامبر (ص)که در حقیقت اصلاح جامعه آن روز بود انقلاب عمیقی در شریان حیات فرهنگی مردمی که از مراتب اخلاق و تمدن محروم بودند پدید آورد
مرحله اول اصلاحات پیامبر در مکه بود که پس از بعثت ایشان تدریجا آغاز شد و با تلاش هایی که از سوی آن حضرت به عمل آمد انسانهایی مومن تربیت شدند و مقدمات براندازی شرک و بت پرستی فراهم شد ابزارهای موفقیت پیامبر در این اصلاحات در دوران بعثت و هجرت مخصوصا قرآن و خصوصیات اخلاقی مانند صبر و استقامت پیامبر در مقابل مشکلات بود
مرحله دوم"با هجرت از مکه به مدینه آغاز شد که با ساختن مسجد تحقق یافت پیامبر با ایجاد پیوند برادری از اختلافات داخلی جلوگیری و آرامش را در مدینه برقرار کردند این مهم زمینه توجه بیشتر به علم و دانش و تعلیم و تربیت را فراهم کرد و به تریج از اعرابی که از تمدن و فرهنگ به دور بودند انسانهای مومن و بافرهنگ و عالمان دین پرورش داد و اینان به عنوان مبلغان اسلام به اطراف و اکناف جزیره العرب اعزام می شدند از سوی دیگر مکاتبات پیامبر با سران کشورها گذشته از تثبیت موقعیت مسلمان نشان از جهانی بودن رسالت پیامبر داشت پیامبر با قوانین مدنی و اخلاقی نظم و تمدن و فرهنگ را بر محیط جزیره العرب حاکم ساختند . در این مقاله با اصلاحات تبلیغی و فرهنگی بزرگ شخصیت عالم بشریت پیامبر اسلام در مکه و مدینه با الهام از آیات الهی آشنا خواهیم شد.
خلاصه ماشینی:
"(نساء/ 83) به این حقیقت نیز اشاره شده است که حضرت شاهد امت اسلام است: و روزی که از هر امتی شاهدی از خودشان بر آنان برانگیزیم و تو را برایشان شاهد آوریم (تا چه خواهند کرد) و کتاب قرآن را بر تو نازل کردیم که روشنگر همه چیز است و برای مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارت است.
مرحلهٔ دوم:اصلاحات فرهنگی و تبلیغی رسول الله در مکه خوی خوش و مهربان و آراسته پیامبر بر خلاف اخلاق تند و خشن اشراف، در روح و روان اعراب تشنهٔ محبت و اخلاق، تأثیر کذار بود، و هدایت ها و جنبه های اخلاقی و معنوی آن حضرت در برابر خشونت و شکنجه ها و ناسزاهای اشراف در جذب مردم به اسلام تأثیر به سزایی داشت.
4. اعزام معلمان و مبلغان قرآن به اطراف جزیره العرب: پیامبر برای تعلیم آیات و احکام دین مبین اسلام در مسجد النبی مسلمانان را آموزش می دادند، به گونه ای که کمتر از سه سال آن چنان قاریان قرآن و معلم تربیت کرد که تنها در دو حادثە رجیع و بئر معونه چهل و چهار نفر از آنان به شهادت رسیدند.
برخی از خصوصیات اخلاقی و فرهنگی پیامبر اسلام (ص) قرآن رسول الله را تجلی رحمت الهی بر جهانیان دانسته و شفقت، مهربانی و روی خوش او را از الطاف بی کران خدا دانسته است و خطاب به آن حضرت می گوید: اگر تند خو و سخت دل بودی مردم از اطراف تو پراکنده می شدند."