چکیده:
پولشویی فرایندی مشتمل بر سه مرحله جایگذاری،لایهگذاری و درهمآمیزی است که به واسطه آن،عواید حاصل از جرم،با هدف پنهان نمودن منشأ غیرقانونی آن تغییر شکل مییابد. بر این اساس تطهیرکنندگان پول با اعمال روشها و تکنیکهای متفاوت و پیچیده،با تزریق عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه به شبکه مالی رسمی(جایگذاری)،نقل و انتقال وجوه مزبور برای مبهم ساختن منشأ غیرقانونی آن(لایهگذاری)و به کارگیری وجوه و منابع برای تحصیل و خریداری داراییهای مشورع(درهمآمیز)،به مال یا عواید حاصل از جرم، ظاهری قانونی و مشروع میبخشند.در این فرایند،مؤسسات مالی به ویژه بانکها از جمله نهادهایی هستند که به دلیل انطباق ساختار آن با اهداف پولشویان،به منظور تطهیر و شستن پولهای کشف مورد استفاده قرار میگیرند.دولت و به ویژه مؤسسات مالی از یک طرف ملزم به حفظ حقوق شهروندان و عدم تجاوز به حریم حقوقی خصوصی آنان بوده و از طرف دیگر در اجرای ضوابط مربوط به جلوگیری از پولشویی که عمدتا معطوف به استفاده مجرمانه از مؤسسات مالی میباشد مکلف به رعایت اصولی چون شناسایی مشتریان،گزارشدهی عملیات مشکوک و نظایر آن هستند.این مقاله با تأکید بر نقش مؤسسات مالی در مبارزه با پولشویی،ضمن ارائه تعریف پولشویی به بررسی وظیفه اصلی این مؤسسات در زمینه شناسایی مشتریان،نگهداری سوابق معاملات و حسابها و گزارش معاملات مشکوک میپردازد و به برخی از مصادیق معاملات مشکوک در نظام بانکی نیز اشاره میکند.
خلاصه ماشینی:
علیرغم پیشرفت فناوری و توجه مجرمان به نهادهای موازی و مؤسسات مالی غیر بانکی،کماکان بانکها از جمله مؤسساتی هستند که برای تطهیر و شستن پولهای کثیف از آنها استفاده میشود؛زیرا ساختار آنها برای جرم پولشویی مناسب و از همه سو با اهداف پولشویان منطبق است؛برای مثال،مجرمان میخواهند پول نقد حاصل از جرائم در محل امنی نگهداری شود و افزون بر آن به این پول سود نیز تعلق گیرد و با فعل و انفعالاتی که از طریق عملیات بانکی بر روی آن انجام میشود،مالکیت و منشأ واقعی آن هم پنهان بماند.
نموار 2-فرآیند جرم پولشویی و تأمین مالی گروههای تروریستیتأمین مالی گروههای تروریستی داراییهای مشروع یا وجوه حاصل از عملیات مجرمانه جایگذاری سپردهگذاری داراییها و وجوه نقد در مؤسسات مالی لایهگذاری انتقال وجه سپرده شده به سایر مؤسسات مالی به منظور مبهم ساختن منشا مال درهمآمیزی توزیع منابع مالی بین گروههای تروریستیفرآیند جرم پولشویی پول نقد حاصل از جرائم منشأ ارتکابی مانند اختلاس،ارتشا و قاچاق واد مخدر...
جمعبندی و نتیجهگیری از دیدگاه«کمیته امور مقررات بانکی و شیوههای نظارتی»(کمیته بازل)تعیین هویت مشتریان دائمی مؤسسات مالی-از طریق نظارت مستمر بر گردش معاملات و عملیات آنها-و مشتریان موقت-با ارائه گزارش معاملات مشکوک یا بالاتر از سقف معین به مرجع مبارزه با پولشویی-از جمله مهمترین وظایف مؤسسات مالی در نظر گرفته شده است.
در نتیجه میتوان گفت مؤسسات مالی در اجرای وظایف خود در قبال ممانعت از استفاده مجرمانه برای ارتکاب جرم پولشویی،مکلف به انجام سه وظیفه کلیدی هستند: الف)شناسایی مشتری ب)نگهداری سوابق ج)گزارشدهی معاملات مشکوک.