خلاصه ماشینی:
"یاد گذشتهها(1) تحلیلی از تحولات اجتماعی و سیاسی ایران در سالهای 1320-1357 هرمز همایونپور مقالهای که در چند شماره میخوانید،برپایه بررسی کتابهای زیر نوشته شده است: 1l*نامههای خلیل ملکی به کوشش امیر پیشداد- محمد علی همایون کاتوزیان نشر مرکز،1381 10+534 ص،رقعی،4350 تومان *سازمان افسران جزب توده ایران درون به کوشش محمد حسین خسروپناه نشر پیام امروز،1381 376 ص،رقعی،2400 تومان 2l*پنج گلوله برای شاه گفتوشنود محمد تربتی سنجانی با عبد الله ارگانی انتشارات خجسته،1381 192 ص،رقعی،1500 تومان *تاریخ کانون نویسندگان ایران نویسنده:محمد علی سپانلو نشر باران،سوئد،2002 398 ص،رقعی،معادل 15 دلار *خانهء دایی یوسف نوشتهء اتابک فتح الهزاده به کوشش علی دهباشی نشر قطره،1381 356 ص،رقعی،2500 تومان 1 هربرههای از تاریخ جوامع و ملتها اهمیت خاص خود را دارد.
دوران مورد بحث،از اوج گرفتن نهضت ملی شدن نفت در سالهای دهه 1320 تا انقلاب فراگیر بهمن 1357،بیتردید در تاریخ معاصر ایران از اهمیتی خاص برخوردار است؛هم مولود شرایط اجتماعی و سیاسی پیش از خود بود و هم مستقیما بر چگونگی تحولات بعدی تأثیر قاطع داشت.
این طرز فکر نادرست و غیرانسانی و ارتجاعی تا به آنجا در اذهان نفوذ کرده بود که حتی متحدان کموبیش طبیعی و امثال او نیز در مبارزات اجتماعی خود از آن استفاده-یا سوءاستفاده-میکردند تا راه همکاری ملیون را با ملکی و طرفداران او سد کنند.
جالب نظر این است که او در مسائلی حتی با«رفقا»یا شاگردانش نیز در اروپا یا ایران توافق ندارد:«در نامههای گذشته که من از نوشتن سرمقاله[برای ماهنامه،سوسیالیسم]عذر خواستم،به این مناسبت بود که تلقی و ارزیابی من از اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران تا حدودی با مال شما فرق دارد-و حتی در مواردی با [ارزیابی]رفقای تهران نیز فرق پیدا کرده،یعنی آنها حادثه پانزدهم خرداد را نوعی تفسیر میکنند که به نظر من واهی است»(ص 139)."