چکیده:
همه ساله بخش عظیمی از بودجه کشور که بایستی صرف ایجاد زیرساختهای صنعتی و اقتصادی کشور شود صرف تامین هزینههای واردات بنزین و پرداخت یارانههای مربوط به آن میشود بنابراین باتوجه به افزایش چشمگیر مصرف بنزین و گازوئیل در کشور،لزوم استفاده از سوختی جایگزین در بخش حملونقل در سالهای اخیر بهخوبی احساس میشود.از سوی دیگر ایران با داشتن دومین رتبه ذخائر گازی جهان و همچنین شبکه گسترده خط لوله گاز زمینه لازم برای استفاده گسترده از گاز طبیعی را داراست.معمولا برای انتقال گاز طبیعی از خطوط لوله استفاده میشود.انتقال گاز طبیعی با استفاده از کشنده و تریلر یکی از راههای تامین نیاز گاز طبیعی بهخصوص در مناطق روستایی که احداث خط لوله مقرون به صرفه نیست میباشد.در این روش مخازن گاز CNG توسط تریلرهای مخصوص به ایستگاههای فرعی که به خطوط لوله متصل نیستند منقتل شده توسط دستگاههای توزیعکننده به خودروها تزریق میشود.در این روش به ایستگاههای اصلی،ایستگاه مادر و به ایستگاههای فرعی که به خطوط لوله متصل نیستند ایستگاه دختر گفته میشود.به دلیل هزینه بالای کشنده و تریلرهای مورد استفاده محاسبه تعداد کشنده و تریلر از اهمیت ویژهای برخوردار است.تعداد تریلر و کشنده مورد نیاز به ظرفیت ایستگاه دختر(تقاضای گاز طبیعی)و فاصله ایستگاههای مادر و دختر بستگی دارد.برای این منظور یک مدل ریاضی توسعه داده شد.در این نوشتار هزینههای مختلف استفاده از این روش برحسب ظرفیت ایستگاه دختر و فاصله ایستگاه مادر-دختر از یکدیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
"در شکل زیر الگوی تامین گاز طبیعی با استفاده از کشنده و تریلر برای جایگاه دختر با ظرفیت 10000 متر مکعب گاز طبیعی در روز هنگامیکه فاصله بین ایستگاه مادر و دختر کمتر از 75 کیلومتر باشد(مد 1)نشان داده شده است.
الگوی تامین گاز طبیعی با استفاده از کشنده و تریلر برای جایگاه دختر با ظرفیت 10000 متر مکعب و فاصله 75 کیلومتر بین دو جایگاه (به تصویر صفحه مراجعه شود) درصورتیکه ظرفیت ایستگاه دختر افزایش یابد تعداد تریلر و کشنده مورد نیاز هم افزایش مییابد.
الگوی تامین گاز طبیعی با استفاده از کشنده و تریلر برای جایگاه دختر با ظرفیت 10000 متر مکعب و فاصله 300 کیلومتر بین دو جایگاه (به تصویر صفحه مراجعه شود) به این ترتیب باتوجه به الگوهای ارائه شده تعداد کشنده و تریلرهای مورد نیاز در مدهای مختلف از جدول 1 بهدست میآید.
کل مسافت پیموده شده توسط کشندهها در هر روز (به تصویر صفحه مراجعه شود) مقایسه انواع هزینههای مربوط به سرمایهگذاری اولیه،هزینههای عملیاتی و پرسنلی میتواند ابزار مناسبی برای بررسی اقتصاد روش مادر-دختر باشد در شکل 12،تاثیر انواع هزینهها در قیمت تمام شده یک متر مکعب گاز طبیعی آورده شده است.
مقایسه سهم هزینههای مختلف سرمایهگذاری در جایگاههای CNG (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطورکه در شکل 13 مشاهده میشود هزینه زمین بیشترین سهم را در هزینه کل جایگاه دارد به این ترتیب درصورتیکه زمین مناسب برای ساخت جایگاه تامین شود هزینه یک متر مکعب گاز طبیعی بهطور قابل ملاحظهای کاهش مییابد."