چکیده:
در پژوهش حاضر به کمک مدلهای برنامهریزی تصادفی-که قادر به دخالت دادن شرایط ریسک و نبود قطعیت در جوابهای نهایی مسئله است-مناسبترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی شامل گندم،جو،ذرت،چغندر قند،سیب زمینی و دانههای روغنی در استان همدان با استفاده از دادههای دوره زمانی 1378 تا 1383 تعیین و در نهایت جوابهای به دست آمده از این تکنیکها مقایسه شده است.تکنیکهای مورد استفاده در این پژوهش برنامهریزی خطی معمولی،برنامهریزی غیر خطی و برنامهریزی موتاد هستند.نتایج حاکی است که محصولات گندم آبی،چغندر قند و سیب زمینی پرریسکترین و آفتابگردان کمریسکترین محصول زراعی استانند.همچنین گندم دیم محصولی است که نسبت به ریسک واکنشی نشان نمیدهد.به بیان دیگر باید گفت که این محصول،محصولی با درجهء ریسکپذیری خنثی است.ذرت و جو نیز محصولاتی هستند که کشت آنها در بخش زراعی استان توصیه نمیگردد.همچنین جوابهای مدل برنامهریزی درجه دوم(غیر خطی)و موتاد مشابه یکدیگر میباشد.
خلاصه ماشینی:
"در این میان مدلهای برنامهریزی ریاضی(مانند:برنامهریزی خطی)می تواند ابزار مناسبی برای انتخاب الگوی کشت مناسب باشد(کوپاهی،1365)؛اما چشمپوشی از تأثیر ریسک در درآمد کشاورزان در مدلهای برنامهریزی بخش کشاورزی اغلب موجد نتایج غیر قابل قبولی شده و سیاستگذاری براساس نتایج به دست آمده را با مشکل مواجه ساخته است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 2 تکنیکهای برنامهریزی مورد استفاده در این پژوهش برای تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منتخب استان به ترتیب:مدل برنامهریزی خطی،برنامهریزی درجه دوم تصادفی و برنامهریزی موتاد میباشند.
نتایج حل مدل برنامهریزی خطی برای محصولات زراعی منتخب استان همدان (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیق نتایج به دست آمده از مدل برنامهریزی خطی برای بخش زراعت استان نشان میدهد که مناسبترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی به منظور دستیابی به بالاترین سطح از سود، با توجه به قیود و محدودیتهای پیش روی کشت،507646 هکتار گندم دیم،6620 هکتار جو آبی و 372920 هکتار آفتابگردان میباشد که این الگوی کشت سودی در حدود 1771128 میلیون ریال نصیب بخش کشاورزی استان مینماید.
نتایج حاصل از حل مدل موتاد و برنامهریزی درجه دوم برای محصولات زراعی استان همدان (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:نتایج تحقیق برپایه جدول 2،در سطح درآمدهای انتظاری کمتر از 1690000 میلیون ریال (E(ŞùĞ öâùéáó ö¢è¿ áþù¿Â öÄ)1690000) الگوی کشت محصولات زراعی استان میتواند شامل گندم(آبی و دیم)، چغندر قند و سیب زمینی باشد که مقادیر سطوح زیر کشت هریک از این محصولات را میتوان در جدولهای 1 و 2 مشاهده نمود."