چکیده:
بسیاری از متفکران اخلاق معاصر، معتقدند ورزش در رشد فردی و اجتماعی تاثیر داشته و ورزش هر جامعه، چون آیینه ای انعکاس دهنده فرهنگ آن جامعه است. با این تفاوت که ورزش ضمن تاثیرگذاری، می تواند از ارزشهای جامعه نیز، تاثیر بپذیرد.بنابر این، ورزش مقوله ای است که در یک جامعه می تواند مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... را تحت الشعاع خود قرار دهد. در میان تمام مسائل فوق، آنچه از همه بیشتر مورد بی مهری واقع شده، بحث فرهنگی و اخلاقی ورزش است، موضوعی که در جوامع مختلف و از جمله جامعه خودمان، کمتر به آن پرداخته شده است. شاید به جرات بتوان گفت، در یک رویداد ورزشی خواه کوچک یا بزرگ، آنچه به آن زیبایی می بخشد، نمایش ارزشهای اخلاقی است. احترام به قوانین، به حریفان، به داوران و تماشاگران، به همراه گذشت، بردباری، جوانمردی، عدم خشونت و تهاجم، به کار نبردن الفاظ زشت، استفاده نکردن از داروهای نیروزا(دوپینگ) و مسائلی از این دست از آن جمله هستند. در این مقاله سعی شده است، اخلاق ورزشی با رویکرد بازی منصفانه ورزشی مورد بررسی قرار گیرد. محوریت فضایل، بازی، رقابت منصفانه، احترام به قوانین و توافق، برداشت های متفاوتی است که از این نوع بازی ارائه شده است. بر این اساس، این نوع بازی در کل جامعه ورزشی، اعم از ورزشکاران، مربیان، داوران، تماشاگران و رسانه ها و تعامل نوع ورزش با اخلاق و مشکلات اخلاقی مرتبط با هر حوزه مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"به هرحال وقتی اخلاق وارد گستره ورزش میشود باید با توجه به اصول و ارزشهای اخلاقی، رفتارها و فعالیتهای جامعه ورزشی اعم از ورزشکاران، مربیان، داوران، مدیران باشگاهها و حتی تماشاچیان را مورد ارزیابی قرار داد و با شناسایی وظایف اخلاقی و عمل مطابق با آن و گسترش ارزشهای اخلاقی، در واقع تمام رفتارهای فردی و اجتماعی را که در محیطهای ورزشی و سایر محیطهای اجتماعی و بخصوص از ورزشکاران و مربیان صادر میشود، بر اخلاق مبتنی کرد.
آیا بحث اخلاق ورزشی موضوع جدیدی است یا در گذشته نیز مطرح بوده است؟ آیا رفتارهای ضد اخلاقی در ورزش از گذشته وجود داشته یا پیشرفت علم و مدرنیسم آن را ایجاد یا تشدید کرده است؟آیا زیرپا نهاده شدن قوانین و مقررات بازی، از دست رفتن روح بازی و رقابتی منصفانه در صحنههای ورزشی اندیشمندان را با این پرسش اخلاقی مواجه کرده که پیروزی به هر قیمت ارزشمند و اخلاقی است؟ برای پاسخ به این سؤالات ناگزیریم تا جستجوی کوتاهی در تاریخ بکنیم.
تبعیت از مقررات و دیگر رفتارهای منطبق با روح ورزشی، به قولی، مترادف با واژه «بازی منصفانه»<FootNote No="76" Text=" fair play"/> است، اما در این دوره مسابقات و مسابقاتی از این دست، بازی منصفانه که باید به واقع نمایشی از نگرش و اعتقاد به ورزش همراه با اخلاق باشد، براستی تا چه حد قابل مشاهده است؟ بازی منصفانه بازی منصفانه بیشتر مفهومی کاربردی است و بسیاری از طرفداران آن متمایلند تا ارزشهای مثبت را از طریق ورزش، آموزش دهند."