خلاصه ماشینی:
"تحصیلات حضور علمای بزرگ در منطقه و ارتباط تنگاتنگ پدر با آنان، فضایمذهبی و فرهنگی مناسبی را در محیط خانواده به وجود آورده بود;از این رو آیت الله ملکی میانجی از دوران نوجوانی علائق مذهبی ودینی و ویژهای یافت و به این صفت در میان مردم و همسالانشممتاز و معروف شد و از طرفی هم بر اثر عنایت و تشویق پدر،علاقه وافری به تحصیل علم از خود نشان داد و در کنار فعالیتهایکشاورزی، آموزش مقدمات علوم اسلامی و زبان ادبیات فارسی را درزادگاه خود آغاز کرد.
بیشتر بحثهای وی پیرامون موضوعات معارفی و کلامی دور میزد; ولیاو در بعد «فروع دین» هم مناظرات قابل توجهی با اشخاص داشتاز جمله در سالهای پیش، که یکی از اخباریهای مقدس و بسیار قوی(از پیروان تفکر مرحوم محمد امین استرآبادی) ساکن جنوب غرباستان اردبیل، به روستاهای پیرامون بخش «گرمرود» نفوذ کردهو دستبه فعالیت علیه مسلک تفقه و اجتهاد زده بود، یک بار همبرای مناظره با آیت الله ملکی به مرکز بخش گرمرود (ترک) آمدهبود; اما در مباحثه با ایشان شکستسختی خورد و فورا باناراحتی منطقه را ترک گفته بود.
چنانکه یک وقت رسم بر این شده بود که وقتی کسی که از دنیامیرفت و وارث ذکور نداشت، اموالش به نفع خوانین و مالکینمصادره میشد; ولی آیت الله ملکی در چند مورد با شجاعت و صلابتستودنی جلوی خانهای منطقه ایستاد و مانع از اجرای این سنتشیطانی شد، به طوری که وی خود قبل از این که ایادی خانها برسند،در منزل میتحاضر میشد و اموال را میان وارثان تقسیم وبرای هر کدام سند و قباله تنظیم میکرد."