چکیده:
«غربی شدن » ، «فراگیر شدن فرهنگ مصرفی » و « گسترش اسلوب زندگی آمریکایی »، سه شکل تکامل یافته تهاجم فرهنگی است . تمدن غرب در ابتدا تعریفی خاص از خود ارائه می داد و چنین تعریفی را عام و جهانی می دانست . اما امروزه ، تعبیری که از جهانی شدن رایج شده ، عبارت است از: مصرف محصولات مادی و فرهنگی آمریکایی . این برداشت ، به معنی در نور دیده شدن عرصه های فرهنگی به واسطه نفوذ اقتصادی است . در برابر این روند، مساله «جهانی شدن فرهنگ » و یا «فرهنگی شدن جهان » مطرح می شود. جهان امروز، جهان یک دست و همگونی نیست ، بلکه جهانی متنوع و متکثر است ؛ ابزارهای زندگی در این جهان را گفت وگو، سازش و تبادل دانسته اند. این مقاله ضمن بررسی این مقولات ، قائل به نگرش اخیر می باشد و بحث «مقاومت »، «تبادل » و«تحول » فرهنگی را در قبال تهاجم مطرح می کند.
خلاصه ماشینی:
"این فرایند جهانی کالایی شدن،چنان نیرومند و فراگیر است که حتی درعالیترین عرصههای فرهنگی،کمیت بیش از کیفیت اهمیت پیدا میکند و فرهنگ به آسانیقابل خرید و فروش میشود؛مثلا،"دانیل استیل"متعهد میشود که در ازای دریافت 60 میلیوندلار،پنج کتاب بنویسد یا"استفن کینگ"قراردادی به ارزش 40 میلیون دلار میبندد تا چهاررمان بنویسد.
بدون تردید امپریالیسم فرهنگی با گسترش فرهنگی یگانه درسرتاسر جهان،نوعی ادغام و همگونی جهانی را پدید میآورد؛ولی فرهنگی که جهان را تسخیرکرده،در اصل،نسخۀ آمریکایی فرهنگ مصرفی نظام سرمایهداری است.
در حوزههای فرهنگی خاص نیز سلطه و گسترش فرهنگ آمریکایی کموبیش آشکار است ومحصولات فرهنگی این کشور در اقصی نقاط جهان عرضه و مصرف میشود.
آداب و نهادهایفرهنگ غربی،هنوز پیشگام تحول فرهنگی جهان هستند و از هر منظری که به عرصه فرهنگیجهان بنگریم،نمیتوانیم قدرت آشکار سرمایهداری غرب و فرهنگ ناشی از آن را نادیدهبگیریم؛چه این فرهنگ،نمود فرهنگی عمومی مانند کالایی شدن زندگی روزمره یا فرهنگمصرفی باشد،چه یک دستۀ خاص صنایع فرهنگی جهانی مانند شبکههای اطلاعاتی بسیارقدرتمند غربی را در بر بگیرد.
این فضای اجتماعی در عینحال که فرسایش فزایندۀ مرزهای فرهنگی جوامع مختلف را بههمراه دارد،زمینهساز شکلگیری و گسترش یک فرهنگ جهانی نیز بهشمار میآید.
"فرهنگی شدن جهان"نیز به این جنبه از حوزه جهانی معطوف است که نادیده گرفتن آن،اعتبارهرگونه پژوهش و نظریهپردازی درباره جایگاه جهانی فرهنگ را مخدوش میکند.
در چنین فضایی،علاوه بر این که فرهنگی جهانی شکل میگیرد و گسترش مییابد،فرهنگهای گوناگون موجود نیز از محدودهها و فضاهای معین و انحصاری خود بیرون میآیند و در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
Clark,Globalization and Fragmentation,London,Oxford University Press, 1997,P.
Miyoshi, The Cultures of Globalization,Duke University press,1998,P.
Miyoshi, The Cultures of Globalization,Duke University press,1998,P."