چکیده:
ایدههای تربیتی همواره در زمرهء مهمترین موضوعات برای جامعه بشری بودهاند.در بین مفاخر علم و ادب ایران،نخبگانی بودند که به فرایند و اهداف اندیشههای تربیتی به صورت جامع نگریستهاند،بنابراین ضرورت دارد دیدگاه آنان مورد توجه ادیبان و صاحبنظران نظامهای آموزشی و تربیتی قرار گیرد از جمله این بزرگان که اندیشههای آنان بررسی میگردد،فارابی،ابن سینا،ابن مسکویه و سعدیاند.هدف از این پژوهش،رسالت پرداختن به موضوع اخلاق،تربیت و آموزش در آثار مفاخر علم و ادب ایران است که با تکیه بر جستار ادیبان روس استدلال شده است.در این مقاله،ابتدا از تجزیه و تحلیل ایدههای تربیتی مفاخر علم و ادب ایران،با استناد بر آراء ادیبان و شرقشناسان روس که منجر به بهبود روشها،محتوا و فرم آموزشی کنونی شده است توضیحاتی داده خواهد شد و سپس به بررسی عقاید تربیتی استاد سخن سعدی میپردازیم.در این پژوهش با تأکید بر نقش عقاید تربیتی ادیبان ایرانی و بکارگیری تحقیقی جامع از نظرات شرقشناسان و ادیبان روس به تحلیل ریشه و عناصر فرهنگی و تربیتی تأثیرگذار بر ادبیات توجه میگردد. نتیجه آن است که این امر در شناسایی اقتدار فرهنگ و ادبیات غنی ایران در جوامع دیگر سهم بسزایی دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله،ابتدا از تجزیه و تحلیل ایدههای تربیتی مفاخر علم و ادب ایران،با استناد بر آراء ادیبان و شرقشناسان روس که منجر به بهبود روشها،محتوا و فرم آموزشی کنونی شده است توضیحاتی داده خواهد شد و سپس به بررسی عقاید تربیتی استاد سخن سعدی میپردازیم.
این پژوهش براساس دانش علمی،شناخت قوانین حاکم بر فلسفهء تربیتی ایران کهن، اسناد و مدارک تاریخی و آثار اندیشمدان و ادیبان ایرانی،همانند ابن سینا،فارابی،ابن مسکویه، سعدی و دیگران صورت رگفته است و با تکیه بر دانش فلسفی به توانمندی تمدنها و فرهنگهای ایرانیان میپردازد و تأثیر علم روح و ماهیت این دورهء فرهنگی را معین میکند.
فلسفهء تربیتی تکیه بر نظامهای فلسفی اندیشمندان و مفاخر علم و ادب ایران دارد و به عقیدهء اسکندروف (?Ckah?epob)) «فرض بر هماهنگی میان فلسفه و دین است و بر همین اساس فلسفهء دینی مبنا قرار گرفته میشود و دربارهء مسائل تربیتی،به اندیشهورزی و چارهاندیشی میگراید»(اسکندروف 55).
اندیشههای تربیتی و اخلاقی سعدی به دلیل ابراز حس عدالتجویی،شرافت اخلاقی، عطوفت و فتوت،تفکر بشردوستانه و فروتنی،مد نظر ادیبان و خاورشناسان روس قرار گرفته است و آنان نیز این مطلب را به عنوان شاخصی مهم از ویژگیهای ادبیات غنی ایرانی در آثار خود برمیشمارند.
سخن نهایی اینکه از منظر خاورشناسان و ادیبان روس شناخت فرهنگ،آموزش و عقاید تربیتی ایران کهن بدون پژوهش و مطالعه در آثار ادیبان بزرگ ایرانی حاصل نمیگردد و کاربرد و مطرح کردن اینگونه آموزهها نه تنها به رشد کمی و کیفی در این گسترهء ادبی میانجامد،بلکه نمایانگر شکوه تمدن و فرهنگ غنی ایرانیان است."