چکیده:
در این مقاله مزیت نسبی و شاخص های حمایتی برای محصولات زراعی صنعتی شامل آفتابگردان، پنبه آبی، سویای بهاره آبی و چغندرقند در سطح ملی برای سال 83 با استفاده از محاسبه و تجزیه و تحلیل شده است . نتایج مطالعه حاضر در (PAM) ماتریس تحلیل سیاستی محصولات زراعی نشان می دهد که ایران در تولید (DRC) خصوص شاخص مزیت نسبی محصولات پنبه آبی و سویای بهاره آبی دارای مزیت نسبی است؛ به عبارتی تولید محصولات فوق در داخل کشور باصرفه تر از واردات آنهاست، در حالی که آفتابگردان وچغندرقند دارای برای پنبه و سویا نشان می دهد که (NPC) مزیت نیستند. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول قیمت بازاری این محصولات کمتر از قیمت سایه ای آنهاست؛ به عبارت دیگر سیاست های دولت باعث شده است قیمت این محصولات در داخل کشور کمتر از قیمت مرزی در نرخ سایه ای ∗ دانشجوی دوره دکترای اقتصاد کشاورزی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشگر مؤسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی (نویسنده مسئول) e-mail: mandy t1385@yahoo.com ∗∗ کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی و پژوهشگر مؤسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزیوتوسعه e-mail: maryardestani@yahoo.com روستایی اقتصادکشاورزی و توسعه – سال هفدهم، شماره 67 ۱۳۶ ارز باشد و مبین اعمال مالیات ضمنی بر تولیدکنندگان این محصولات است . نتایج شاخص در مورد محصولات زراعی مورد مطالعه نمایان می سازد که (NPI) حمایت اسمی نهاده ها زارعان درخصوص نهاده های قابل تجارت مورد حمایت قرار گرفته اند و به عبارتی کشاورزان این نهاده ها را به صورت یارانه ای و ارزانتر از قیمت مرزی آنها خریداری کرده و در تولید یا ضریب حمایت مؤثر نیز برای آفتابگردان و EPC محصول مورد استفاده قرار داده اند. شاخص چغندرقند وجود حمایت مؤثر و هدفمند دولت از این محصولات و برای سایر محصولات عدم حمایت مؤثر و هدفمند دولت را نشان داده است.