چکیده:
در جهان بینی اسلام انسان آزاد و مختار آفریده شده است. در عین حال حکم شدید ارتداد این شبهه را ایجاد کرده که اسلام طرف دار تحمیل عقیده است و جلوی آزادی آن را گرفته است. این تحقیق در پی آن است که اثبات کند این حکم یک حکم سیاسی است و صرفا برای برخورد با دشمنان اسلام است که در ستیز با اسلامند و از حقوق اجتماعی مسلمانان دفاع می کند و هیچ گاه عقیده ای را تحمیل نکرده است. و به این مطالب پرداخته شده است: 1) حکم حکومتی و راه های شناخت آن، 2) سیر بیان حکم ارتداد در کلمات فقیهان و سخت گیری آنان در این حکم و آثار متفاوت حد یا تعزیر بودن حکم ارتداد، 3) بررسی آیات: ارتداد، آزادی عقیده و توجه به علم و رد تقلید کورکورانه، 4) نمونه هایی از احکام متفاوت ارتداد در سیره معصومان و بالاخره نتیجه گیری.
خلاصه ماشینی:
"زیرا آیهی قبل چنین است:{/«و لئن سألتهملیقولن إنما کنا نخوض و نلعب قل ابالله و آیاته و رسوله کنتم تستهزؤون لا تعتذروا قد کفرتمبعد إیمانکم إن نعف عن طائفۀ منکم نعذب طائفۀ بأنهم کانوا مجرمین»/}(توبه65/ و 66)و اگراز ایشان بپرسی مسلما خواهند گفت ما فقط شوخی و بازی میکردیم بگو آیا خدا و آیات او وپیامبرش را ریشخند میکردید عذر نیاورید شما بعد از ایمانتان کافر شدهاید اگر از گروهی ازشما درگذریم گروهی[دیگر]را عذاب خواهیم کرد چرا که آنان تبهکار بودند.
-3-توجه به علم و رد تقلید کورکورانه اساسا قرآن درآنجا که جوامع انسانی را به معارف و مبدأ و معاد و کلیات معارفالهی دعوت میکند از آنان جز دلیل و حجت نمیپذیرد و جز براساس حجت و استدلالدعوت نمیکند و غیر از علم و استقلال در فهم را نمیستاید و جز جهل و تقلید را نکوهشنمیکند؛اگر در کتاب الهی تتبع شود و آیات آن مورد مداقه قرار گیرد به دست خواهد آمد کهبالغ بر سیصد آیه در بردارندهی دعوت مردم به تفکر و تعقل است و در هیچ موردی خداوندبندگانش را امر نکرده است که کورکورانه و بدون درک صحیح به او ایمان بیاورند یا آنچه رااو فرستاده و فرمان داده،بپذیرند.
وی میگوید:«ازنظر فقه«بغاة»کافر مرتدند ولی از آنان حتی الامکان درخواست بازگشت به اسلام میشود واگر اشکال شود که ارتداد آنان فطری است و در فقه شیعه توبه مرتد فطری پذیرفته نیست،جواب میگوییم:امیر المؤمنین توبهی خوارج را که در رأس بغاة بودند،پذیرفت و برخوردحضرت نشان میدهد که این نوع مرتدان،حکم خاصی دارند و ممکن است علت آن علاوهبر نص،نفوذ شک و شبهه در اندیشه و قلب آنها باشد."