چکیده:
این مقاله مروی است بر پژوهشهای تجربی انجام شده در مورد ابعاد شخصیتی
دانشآموزان تیزهوش و عادی.سالیان درازی است که بررسی ابعاد شخصیتی افراد تیزهوش و
عادی کانون توجه بسیاری از محققان بوده است.پارهای از این پژوهشگران، مسأله را به صورتی تحولی بررسی کرده و تحقیقات خود را
بر مقایسه بین دانشآموزان تیزهوش و عادی مبتنی ساختهاند.در این حوزه، مقایسههایی
بین دانشآموزان تیزهوش و همسالان عادی و بین دانشآموزان تیزهوش و دانشآموزان
عادی بزرگتر صورت گرفته است.در این مقاله سعی شده به نتایج این مطالعات از لحاظ تصور از خود، حرمت خود،
اضطراب، افسردگی و سایر ویژگیهای روانشناختی پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
"مطالعه لوب و جی(1987)در مورد دانشآموزان 9 تا 12 ساله تیزهوش و عادی نیز هیچ اختلافی بین آنها در مقیاس پیرز -هریس به دست نیاورد، ولی وقتی افراد دو جنس به طور مجزا آزمایش شدند، دختران تیزهوش تصور از خود بهتری تا اندازهای رضایت از خود پایینتری در مقایسه با پسران عادی نشان دادند.
بررسی دیگری نشان داد دختران تیزهوش پایههای چهارم تا هشتم نمرههای کمتری در مقیاس اضطراب سارامون (6) در مقایسه با دختران عادی همسن داشتند، ولی هیچ اختلافی بین پسران تیزهوش و عادی وجود نداشت(میلگرام و میلگرام، 1976).
بارتل و رینولدز (1986)افسردگی و حرمت خود را در 145 کودک پایههای چهارم و پنجم با استفاده از پرسشنامه حرمت خود کوپراسمیت، پرسشنامه افسردگی کودکان کواکس (10) ، مقیاس افسردگی کودک رینولدز (11) و درجهبندی کلی افسردگی به وسیله معم مورد بررسی قرار دادهاند و به نتایجی که در پی میآید دست یافتهاند:در دختران تیزهوش، حرمت خود بالاتر از پسران تیزهوش است، حرمت خود پسران عادی بالاتر از دختران عادی است؛پسران تیزهوش افسردهتر از دختران تیزهوش هستند، دختران عادی افسردهتر از پسران عادی هستند؛معلمان دانش آموزان پایه پنجم را افسردهتر از پایه چهارم، پسران را افسردهتر از دختران و دانشآموزان عادی را افسردهتر از دانشآموزان تیزهوش درجهبندی کردند؛و به طور کلی، در پسران حرمت خود پایینتر و افسردگی بالاتر از دختران گزارش شده است.
براساس نتایج این مطالعات، دانشآموزان تیزهوش مستقلتر، انعطاف پذیرتر، پذیراتر، با برانگیختگی ذاتی بیشتر، مهارتهای اجتماعی و تشریک مساعی بالاتر و از لحاظ روانشناختی سازش یافتهتر از همتاهای عادی خود هستند، هر چند وقتی حوزههای شخصیتی ویژهای مثل تصور از خود، حرمت خود و مسند کنترل مورد بررسی قرار میگیرد، نتایج تحقیقات دو پهلو میشود و تفاوتهای با ثباتی را نشان نمیدهد."