چکیده:
در این مقاله، طرحی برای تجزیه و تحلیل مارکوفی سری زمانی دبی رودخانه با
استفاده از افرازهای فازی و کاربرد آن در مدلهای بهرهبرداری معرفی میشود.بر اساس
این روش، یک مسأله نمونه(رودخانه و سد مخزنی کرخه)، مورد بررسی قرار میگیرد.بدین
منظور ضمن تحلیل سری زمانی دبی ماهانه رودخانه، مدل پیشبینی و مارکوفی، مبتنی بر
افرازبندی فازی بر آن برازش مییابد.همچنین مسأله نمونه در قالب مدلهای برنامهریزی
پویای معین و تصادفی، با اولویتبندی وزنی آرمانها فرموله شده، سیاستهای
بهرهبرداری بهینه محاسبه میشوند.در نهایت، با استفاده از نتایج حاصل از حل عددی
مسأله نمونه و دادههای تاریخی موجود، عملکرد سد، شبیهسازی میشود.نتایج شبیهسازی
بخوبی نشان داد که مدل تصادفی فازی از مدل قطعی کاراتر است.
خلاصه ماشینی:
"فرض(4):احتمال اینکه یک عضو قطعی برش کرانهای k(ولو به طور تئوریک، در صورت عدم وجود چنین عضوی)به پرسش j پاسخ مشخص(از میان چند پاسخ مجاز)بدهد،است و به ازای جمیع مقادیر k و j داریم: (2)فرض(5):احتمال اینکه عنصر مفروض i با درجات عضویتبه پرسش j پاسخبدهد برابر است با: (3)بنابراین اگر پرسش j ب صورت«تعلق به رش کرانهای j»تعریف شود و تنها پاسخهای مجاز «بلی»و«خیر»باشند، برای پاسخ«بلی»مقادیرفقط به ازای k-j مخالف صفر(برابر 1)هستند و در نتیجه احتمال«تعلق به برش کرانهای j»برای یک عنصر مفروض i برابر است با:حال میتوان با افرازبندی همه مجموعههای(دادههای تاریخی مربوط به ماه jام سال)سری زمانی دبی ماهانه را به صورت یک زنجیره مارکوف درآورده و تخمین نقطهای احتمالات گذار را محاسبه کرد.
تجزیه و تحلیل سری زمانی دبی ماهانه رودخانه نشان میدهد عناصر آن را میتوان به صورت زیر به دو جزء تجزیه کرد:(7)که در این رابطهدبی طبیعی،میانگین مقادیر مشاهده شده ماه مربوطه در طی 40 سال ومعرف تغیرات موضعی نسبت به میانگین مذکور است.
نکته قابل ذکر در مورد شبیهسازی این است که اگر مقدار دبی ماه پیش به دو افراز مجاور درجات عضویت غیر صفر داشته باشد، برای«غیر فازی کردن 13 »از میانگین موزون سیاستهای بهینه مربوط به دو حالت(با وزنهای)به عنوان سیاست بهینه استفاده میشود.
Defuzzificationشکل 4-شبیهسازی عملکرد سیستم طی دوره 40 ساله حجم آب مخزن برحسب میلیون مترمکعب زمان بر حسب ماه میزان تأمین نیاز آبی و میزان تحقق هدف تولید انرژی به صورت نسبت(بدون واحد)محدود بودن تعداد دادههای تاریخی در دسترس، برای هر ماه از سال، توزیعهای آماری فازی به نحو مطلوبتری معرف رفتار دبی رودخانه میباشند."