چکیده:
وهابیان با استناد به آیه 22 سوره مبارکه فاطر که فرموده: (و ما أنت بمسمع من فی القبور) سماع موتی را منکرند و معتقدند توسل و شفاعت به مردگان به علت عدم سماع موتی، صحیح نیست. پژوهش حاضر نشان میدهد که مفسران اهلسنت این آیه شریفه را در مقام تشبیه کافران به مردگان دانستهاند؛ لذا استناد وهابیان را به آیه شریفه برای نفی جواز توسل، نمیتوان پذیرفت و ادعایشان بدون دلیل است
خلاصه ماشینی:
"3 یکی دیگر از مفسران اهلسنت نظری مشابه با این آرا بیان کرده و گفته است: (و ما یستوی الأحیاء و لا الأموات)، مثالی دیگر برای مؤمنین و کافرین است؛ گرچه برخی گفتهاند مراد علما و جاهلان است، و تفسیر (و ما أنت بمسمع من فی القبور)، تشبیه کفار و سرکشان به مردگان است که بر کفر خویش اصرار میورزند، و آیه شریفه درصدد بیان عدم هدایت چنین افرادی است.
1 ابوالفرج حنبلی نیز در کتاب خویش با نام أهوال القبور و أحوال أهلها إلی النشور در ذیل آیه 22 سوره مبارکه فاطر میگوید: از سماع در آیات مذکور دو معنا میتوان برداشت کرد: یکی ادراک و فهم کلام، و دیگری استجابت و نتیجه و ثمر آن، که مراد از این آیات، معنای دوم است، نه معنای اول؛ چرا که این آیات کریمه در سیاق خطاب به کفار است که دعوت به هدایت و ایمان را اجابت نمیکردند.
آنها سخن میگویی، همچون مردگان هستند که هر چه با آنها سخن بگویی، فایدهای در بر ندارد؛ زیرا چنانکه مردگان در قبرها دیگر قابلیت هدایت و قدرت بر اجابت ندارند، مشرکان نیز قابلیت هدایت ندارند و درخواست تو را اجابت نمیکنند، و وجه تشبیه در این دو امر اصل شنیدن یا عدم شنیدن نیست، بلکه وجه تشبیه، هدایتنپذیرفتن و عدم اجابت است، به عبارت دیگر، اسماع در اینجا به معنای ادراک و فهماندن است، نه اسماع به معنای شنواندن؛ لذا پندار وهابیان مبنی بر عدم شنوایی و بت دانستن مردگان، بنابر آیه 22 سوره مبارکه فاطر و شرکدانستن توسل و استغاثه به مردگان پنداری غلط است و این امر با توجه به آیات و روایات اثبات گشت."