چکیده:
از آنجا که احساس و عاطفه و خیال هر انسانی در شرایط تاریخی-فرهنگی ویژهی او شکل میگیرد،در نتیجه درونهی حس و عاطفهها و خیال،از فرهنگی به فرهنگ دیگر و از زمانی به زمان دیگر میتواند کاملا متفاوت باشد.
تصاویر شعری هر دورهای-صرف نظر از تصاویر تکراری و تقلیدی-مناسبات رفتاری حاکم بر آن دوره را به روشنی انعکاس میدهد.اصولا محتوای شعر با شرایط بهروز و تکوین خود تعامل دارد؛هم خود برخاسته از آن مناسبات است و هم بر آنها تأثیر میگذارد.تأثیر و تأثر شعر و شاعر از تجارب اجتماعی، باورها،مفاهیم و نگرشهای رایج،شعر را چونان اجتماعی مطرح میسازد.این واقیتهای اجتماعی در نوع،ساختار و تصاویر شعری هر دوره خود را بازتاب میدهد.
در این مقاله،به بررسی ارتباط شعر موسوم به سبک خراسانی با زمینهی اجتماعی تکوین آن پرداخته میشود که تأثر محیط پیدایش و شکلگیری شعر بر ساختار و خلق تصویر در شعر،پیشفرض این بحث است و براساس نظریهی ساختارگرایی تکوینی بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله،به بررسی ارتباط شعر موسوم به سبک خراسانی با زمینهی اجتماعی تکوین آن پرداخته
میشود که تأثر محیط پیدایش و شکلگیری شعر بر ساختار و خلق تصویر در شعر،پیشفرض این بحث
(2)- Bourdieu این موضعگیری در ذات خود رابطهگر است و در واکنش به ناکارآمدی رویکردهای
جامعهشناسی هنر این است که ببیند خیال تا چه حد در زندگی جامعه ریشه دارد.
و اما مسأله این است که تخیل به عنوان نوعی معرفت هنری و انسانی،تا چه حد در
موقعیتها نیز از شروط اساسی این راز و رمز است.
منش نویسنده با جامعهپذیری در میدان تولید ادبی شکل میگیرد اما قواعد این میدان نیز با
و شاعر نیز از این رفاه برخوردار بود و از همین روست که شعر رودکی و شاعران پس از او در
سامانی و غزنوی،گرچه هدف شعر مدح و ستایش شاهان است اما تصاویر شعری،به گفتهی
زبان وحشی نیما همچون طبیعت وحشی است-از آنرو که در شعر هزارسالهی
فارسی تصویری اینگونه از خود سراغ نداشته است-قدرت تصویرگری او برون و درون را
اهمیت بیان برخوردار است؛پس شعر این دوره سرشار است از تصاویر زندگی درباری:خداوند ما شاه کشور ستان که نامی بدو گشت زاولستان
شاعر این دوره،بیشتر با مسائل ملموس سروکار دارد که خود حاصل شیوهی زندگی
تناسب و اعتدال است و شاعر نیز براساس معرفت محاکاتی به تکرار آن در هنر خویش
همچنین تصاویر رزمی و نظامی که در شعر این دوره به
شاعر دیگر این دوره یعنی ناصر خسرو نیز دیده میشود.
آرمانگرایانه است که پس از او این نگرش در شعر عرفانی گسترش مییابد."