چکیده:
سازمانها و موسساتی که ناگزیر از رقابت و تلاش برای بقا درمحیطهای به شدت متلاطم، بیثبات و در حال تغییر و تحولاند،برای رویارویی با عوامل و رخدادهای محیطی تاثیرگذار برفعالیتهای خود، با دو رویکرد و مکتب مدیریتی عمده مواجهاند:یکی مکتب توصیفی انطباقی که برخوردی انفعالی و اقتضایی بااین تحولات دارد و دیگری مکتب پیشتدبیری که برخوردی فعال باعوامل محیطی را تجویز میکند.روش تحلیل راهبردی (swot) به توصیه مکتب پیشتدبیری وبرای شناسایی و تدوین راهبردهای بهینه برای سازمانها به کارمیرود. که حاصل آن چهار دسته راهبرد میباشد: راهبردهای قوت ـفرصت، ضعف ـ فرصت، قوت ـ تهدید و ضعف ـ تهدید.در این مکاتب، راهبرد عبارت است از فرآیند تصمیمگیری که طی آنعوامل درونی سازمان (ضعفها و قوتها) با عوامل بیرونی(فرصتها و تهدیدها) به گونهای با یکدیگر مرتبط میشوندکه ارزش هر یک از آنها در تحقق اهداف سازمان به خوبیمشخص میگردد.
خلاصه ماشینی:
ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی با توجه به دشواری و زمانبر بودن مطالعات محیطی و برای کاستن از هزینههایاین مطالعات ابتدا عوامل محیطی (درونی و بیرونی) را به عوامل کلیدی و غیرکلیدیتقسیم نموده و عوامل کلیدی را نیز مطابق ماتریس شماره(1) که ماتریس نوعشناسیمحیط نیز نامیده میشود مورد شناسایی قرار میدهند: آیا به سازمان (سیستم) مربوط است و بر آن تأثیر میگذارد؟عامل کلیدیبلیخیرآیا سازمان (سیستم) بر آن اشراف و کنترل دارد؟ بلی نوع عامل: درونی مثبت قوت نوع تأثیر منفی ضعفاین عامل نه درونی استو نه بیرونی خیر نوع عامل: بیرونی مثبت فرصت نوع تأثیر منفی تهدید(لزومی برای مطالعه وارزیابی آن نیست)ماتریس شماره (1): نوعشناسی محیط پس از انجام بررسیهای نوعشناسی محیط و تعیین عوامل تأثیرگذار درونی وبیرونی موجود در محیط که بر عملکرد سازمان تأثیر کلیدی دارند، باید با انجاممطالعات دقیق و کافی به گردآوری اطلاعات معتبر پیرامون عوامل یاد شده پرداخت.
پس از تفکیک و تجزیه محیط بیرونی به دو بخش محیط زمینهای و محیط تعاملی وتجزیه آن به ابعاد مختلف، برای شناخت عوامل کلیدی تأثیرگذار موجود در این محیطو بررسی دقیق و علمی آن، از راههای زیر به تناسب میتوان استفاده کرد: بررسی اسناد و مدارک و منابع مکتوب و گزارشهای رسمی اجرای پیمایش و تکمیل اطلاعات (از طریق توزیع پرسشنامه یا مصاحبه) روش دلفی و اجماع نخبگان توزیع کارت سفید و دریافت نظرات صاحبنظران و کارشناسان مطلع با استفاده از این اطلاعات گردآوری شده و با تکمیل ماتریس شماره (3) احصاءعوامل محیط بیرونی و شناخت فرصتها و تهدیدها صورت میگیرد: ارزیابی وضعیت عامل کلیدی در محیطشرح وضعیتعامل کلیدی بر موفقیت سازمان اثرتعیینکننده دارد؟ نوع تأثیر بر تحقق رسالتو اهداف سازماننتیجهردیفبلیخیرمثبتمنفیفرصتتهدید1234....