چکیده:
گوناگون.از جمله فاصلهء تدوین و صدور،قرائن ضعف در متون احادیث صحیح بخاری و حصول اطمینان نسبت به صدور احادیث کافی از معصوم.برخی شواهد ضعف در اسناد و راویان صحیح بخاری و نمونههایی از تعصب در این کتاب،در موضوع کمرنگ جلوه دادن فضائل علی علیه السلام،ترک حدیث آل محمد صلی الله علیه و اله و تجاهل نسبت به حضرت صادق علیه السلام بررسی و اشاره شده است. مقالهء حاضر به بررسی علمی و نگرش تطبیقی دو جامع حدیثی کهن شیعه و سنی،«کافی کلینی»و«صحیح بخاری»از پنج دیدگاه مختلف پرداخته است:1.جایگاه کتب مذکور و نویسندگان آنها نزد دانشمندان شیعه و علمای اهل تسنن،همراه با ذکر اقوال دانشمندان اهل تسنن دربارهء بخاری و صحیح او،نمونههایی از ستایشهای دانشمندان شیعه از کتاب کافی کلینی و انگیزهء نگارش کتاب کافی 2.شخصیت،وثاقت و مقبولیت نویسندگان هر دو کتاب نزد پیروان هر دو مکتب و شخصیت علمی و وثاقت کلینی از منظر بزرگان اهل سنت،از جمله بغوی و ابن اثیر جزری 3.صحت انتساب کتب به نویسندگان و زمان تدوین و نگارش کتب 4.ترتیب و تنظیم هر دو کتاب،مقایسهء کمی آنها از نظر تعداد احادیث،تعداد ابواب،شکل و محتوای ابواب و مقایسهء کیفی روایات با توجه به:الف)محتوا و ب) عمق و ژرفای معانی 5.صحت احادیث دو کتاب با تکیه بر ملاکهای
خلاصه ماشینی:
"برخی شواهد ضعف در اسناد و راویان صحیح بخاری و نمونههایی از تعصب در این کتاب،در موضوع کمرنگ جلوه دادن فضائل علی علیه السلام،ترک حدیث آل محمد صلی الله علیه و اله و تجاهل نسبت به حضرت صادق علیه السلام بررسی و اشاره شده است.
در خود صحیح بخاری حدیثی از ابو هریره نقل میکند و آنگاه در پایان آن میآورد:«فقالوا:یا أبا هریره،سمعت هذا من رسول الله صلی الله علیه و اله؟!قال:لا،هذا من کیس أبی هریرة!یعنی به او گفتند:ای ابا هریره،این را از رسول خدا شنیدی؟!جواب داد:نه،این از کیسهء ابو هریره است!(نک:11:ج 7، ص 18،کتاب النفقات،باب وجود النفقه علی الأهل و العیال،ح 1؛3:ج 2،ص 6932،حدیث 5535) دربارهء ابو هریره کتابهای تحقیقی و ارزندهای تألیف شده که اهل تحقیق میتوانند بدانها مراجعه کنند.
از جمله:حدیث حکم جنابت و فتوای عمر مبنی بر اینکه«لا تصل«(نماز نخوان)و اعتراض و یادآوری عمار به او نسبت به حکم تیمم(11:بخاری،کتاب التیمم)و حدیث رجم مجنونه(سنگ زدن دیوانه)به دستور عمر و جلوگیری حضرت علی علیه السلام از آن،و تغییر حد شرابخور توسط عمر،و داستان سؤال از معنای«آب»در آیهء شریفه «و فاکهة و أبا» (همان:ص 993)در نقل بخاری تغییراتی-نسبت به نقل مسلم و دیگران-به شرح زیر داده شده است:در روایت اول:جملهء«لا تصل»(نماز نخوان)-از زبان عمر-حذف شده(11: کتاب التیمم،باب 5،حدیث 833(شمارش فتح الباری)صحیح مسلم،سنن نسائی،سنن ابن ماجه (همگی)ج 1،باب التیمم)و در دومی عبارت«فأمر بها عمر أن ترجم»حذف گردیده است1(11:ص 4711،کتاب المحاربین؛باب لا یرجم المجنون و المجنونه،ح 1)و در سومی صدر حدیث را مبنی بر بیان روش پیامبر صلی الله علیه و اله در حد شرابخوار2،و در (1)."