چکیده:
خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است و احتمال وقوع آن در تمام نواحی با اقالیم کاملا متفاوت وجود دارد.از جمله مهمترین مراحل ارزیابی وضعیت خشکسالی و ترسالی در هر منطقه،تعیین شاخصهایی به منظور تحلیل میزان شدت و تداوم خشکسالی و ترسالی در آن منطقه است.در این مطالعه،از دادههای بارش سالانهی 19 ایستگاه شمال غرب کشور طی دورهی آماری 38 ساله(از سال 1344 تا 1382)استفاده شده است.برای تحلیل و تفکیک خشکسالیها و ترسالیهای منطقهی مورد مطالعه، «شاخص بارش قابل اعتماد»1 (DRI) ،«شاخص بارش استاندارد»2 (SPI) و روش نیچه به کار گرفته شدهاند.نتایج به دست آمده حاکی از وقوع خشکسالی با درجات متفاوت در کلیهی ایستگاههاست. تمام ایستگاههای شمال غرب در سال 1347 ترسالی،و در سال 2001 خشکسالی را تجربه کردهاند.در میان روشهای به کار گرفته شده،روش (SPI) با داشتن توانایی و قابلیتهای بالا و معایب و محدودیتهای کمتر،بهتر از سایر روشها تشخیص داده شد.
خلاصه ماشینی:
"ب)سابقهی تحقیقات در ایران محسنی ساروی و همکارانش(1383)،برای بررسی گسترهی خشکسالیهای 29 ایستگاه حوضهی کارون با طول دورهی آماری 28 ساله(1378-1350)،از شاخص SPI استفاده کردند و به این نتیجه رسیدند که شدیدترین تداوم از نظر بزرگی خشکسالیها، مربوط به ایستگاه«منج»،و طولانیترین تداوم و بیشترین فراوانی خشکسالیها متعلق به ایستگاه«دارشاهی»بوده است.
حجازیزاده شیرخانی(1384)،برای بررسی وضعیت خشکسالیهای 34 ایستگاه خراسان طی دورهی آماری 1376-1347،با استفاده از روش«گیبی-ماهر»و روش زنجیرهی مارکف مرتبهی اول،مشخص کردند که در سال 1348،57 درصد ایستگاهها دارای شرایط خشکسالی بسیار شدید بودهاند و در سال 1991،تمام ایستگاهها بارش دریافتی بالاتر از میزان نرمال داشتهاند، و 76 درصد از آنها نیز ترسالی با شدتهای متفاوت را تجربه کردهاند.
قطره سامانی(1379)،در مقالهای با عنوان«بررسی روند خشکسالی در استان چهارمحال بختیاری»،با انتخاب 11 ایستگاه مشخص کرد که در سال 60-59 خشکسالی شدیدی در این استان رخ داده است و با ترسیم نقشهی توزیع خشکسالی استان پی برد که میزان شدت خشکسالی از شرق به غرب و از شمال به جنوب استان، کاهش مییابد.
حجاریزاده و همکارانش(1379)،در مقالهای تحت عنوان «مدل پیشبینی خشکسالی در کرمان»،با بررسی خشکسالی در این استان با استفاده از دادههای بارش تمام ایستگاههای موجود مشخص کرد که منطقه در 40 درصد سالهای مورد مطالعه درگیر پدیدهی خشکسالی بوده است،در حالی که فقط در 7/16 درصد موارد،دارای مازاد آب داشته و طبق مدلسازی بارش و خشکسالی،روند خشکسالی در این استان در حال افزایش بوده است.
قویدل رحیمی(1384)،در مقالهای تحت عنواآزمون مدلهای ارزیابی ترسالی و خشک سالی استان آذربایجان شرقی»،با انتخاب 6 ایستگاه طی دورهی 43 ساله مشخص کرد که هرکدام از شاخصهای SPI و DRI و روش نیچه،بعدی از ابعاد بارش را معلوم میکنند."