چکیده:
این مقاله محصول مطالعاتی است که بر روی ترجمههای رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوری به زبان سرائیکی صورت پذیرفته است.این ترجمهها که اغلب از روی نسخههای معتبر فارسی و یا ترجمههای انگلیسی رباعیات است و به دو دسته تقسیم میشوند: الف)برگردان رباعیات خیام به نظم ب)برگردان رباعیات خیام به نثر همراه با شرح و توضیح،لازم به توضیح است زبان سرائیکی که در بخش مولتای پاکستان تکلم میشود از نظر فرهنگی دارای غنای ویژهای است و حدود 14 میلیون نفر به این زبان سخن میگوید.
خلاصه ماشینی:
"اما از رباعیات خیام دو ترجمه به زبان سرائیکی وجود دارد یکی از انها میگلفام نام دارد که ترجمهء منظوم سرائیکی رباعیات عمر خیام است و وسیلهء دکتر مهر عبد الحق به انجام رسیده و به سال 1973 در ملتان پاکستان انتشار یافته است.
ادبیات منثور سرائیکی نیز درخور توجه است که ترجمهء اشعار فارسی به زبان سرائیکی هم در میان آنها دیده میشود و از جمله این نویسندگان سرائیکی میتوان پروفسور دلشاد کلانچوی را یاد کرد که غزلیات غالب دهلوی را به نثر سرائیکی ترجمه کرده و دیگر دکتر مهر عبد الحق از ادبای بنام سرائیکی است که قرآن مجید را به زبان سرائیکی برگردانیده و یکی از کالاهای با ارزش دیگر او ترجمهء رباعیات خیام به زبان سرائیکی است.
پس از اینکه این مترجم سرائیکی،متن رباعیات خیام را برای ترجمه انتخاب میکند،رایزن فرهنگ وقت پاکستان2از شهر راولپندی پاکستان متن تصحیح شدهء محمد علی فروغی و دکتر قاسم غنیسبزواری را برای مترجم ارسال میدارد که به گفته مترجم در آن چاپ 178 رباعی اصلا3از خیام دانسته شده است اما مترجم در برگردان رباعیات خیام اصل را بر نسخهء سید سلیمان ندوی قرار میدهد و البته با تعهد و امانتداریای که دارد اختلاف هر چهار نسخه4منتخب خود را در حاشیهء متن منتخب خود ذکر میکند.
بر روی هم و در یک ارزشیابی حساب شده و کوتاه باید گفت دقت دکتر مهر عبد الحق در ترجمهء رباعیات خیام سبب گردیده تا ترجمه منظوم سرائیکی او به اصل خود بسیار نزدیک گردد1و بنابراین در میان همهء ترجمههای شبهقاره از امتیاز بالایی برخوردار باشد و همهء اینها در حالی است که متن اصلی منتخب مترجم نیز یکی از نسخههای صحیح رباعیات خیام بوده است."