چکیده:
نظام نیمهنمادی در پی تبیین چگونگی سازماندهی معنا در گفتمانهاست.این نظام مبتنیبر همانندی بین طرح صورت بیان دنیای طبیعی(دالهای شکلگرفته به واسطهء دنیای بیرون)و طرح صورت محتوای زبانهای طبیعی(مدلولهای شکلگرفته به واسطه زبان)است.از این رو چنین نظامی توجه ویژهای به مطالعهء گفتمانهای تصویری دارد.اما این توجه میتواند پنهانکنندهء برخی از مقاومتهایی باشد که بدون تضمین کارآیی نظام تحلیلی،امکان ارائهء راهحل مناسبی را که بتواند فراتر از تضادهای زبانی بیندیشد و در جستوجوی همانندی و همپوشانی بین آنها باشد،نادیده میگیرد.
بررسی«تصویر وارونه»ما را به چنین مباحثی هدایت میکند و نشان میدهد که اگرچه به نظر برخی،اثرگذاریهای انگیختهء متقابل دو طرح صورت و محتوا(طرحهای نشانه-معناشناختی زبان)،در رابطهء نشانه-معنایی،مستلزم سازماندهی گفتمانی معناست،توضیح و توجیه چنین سازماندهی به هیچوجه کار سادهای نیست
خلاصه ماشینی:
"اولین مشکل،عدم امکان عبور از تضاد مرگ/زندگی است،آنگونه که افقی کردن این تضاد را برای بازسازی یک اثر معنایی دردناک آشکار میکند:کدام مقولهء محتوایی میتواند رنج مربوط به شهادت را آنگونه که باید نشان دهد؟اما مشکل دومی نیز پدیدار میشود،زیرا مقولهء شادی غم را نمیتوان به عنوان طرح محتوا(مدلول)برای مقولهء رو به بالا رو به پایین،به عنوان طرح صورت(دال)،به کار برد،چرا که غم میتواند قطعا مشخصهء چهرهء رو به پایین باشد،اما شادی متناسب با پرترهء رو به بالا نیست، مگر در تقابل با پرترهء رو به پایین(تصویر وارونه می توانست در حالت عادی قرار گیرد).
از متنیت تا تولید گفتمانی وارونگی تصویری با دامنهء فراگفتمانی که دارد،جالب توجه است؛بهویژه اگر از سطح متنیت که صرفا نشاندهندهء اختلاف وقوع متنی با هنجارهای گونهء پرتره است، عبور کنیم و وارونگی را به تولید گفتمان هنری مرتبط سازیم،با این تلقی،موقعیت گفتمانی و کنش هنری هنرمند را میتوان آنچنان که گرمس باور دارد به«ژستی زیبا» (Greimas,1993:21-32) تعبیر نمود؛چراکه تولید هنری فردی که همان وارونهسازی تصویری است منجر به خلق مجدد رابطهء نشانه-معنایی میشود و در تقابل با تولید هنری جمعی که کارکردی کلیشهای دارد،قرار میگیرد.
نتیجهگیری این پژوهش با طرح بسیار تلویحی، کارکرد آزادکننده و رهاییبخش ژست وارونهسازی گفتمانی در تصاویر و نظامهای دیداری، پرسشهای بیشماری را بدون پاسخ میگذارد،باوجوداین، فرصتی را فراهم آورد تا دریابیم که کارآیی نظام نیمهنمادی همواره مستلزم ارجاع به نوعی نظم معنایی از پیشتعیین شده است،چرا که محتوای مرتبط با یک تصویر وارونه برحسب اینکه متنیت از گفتمان یا از فراگفتمان تصویری ایجاد میشود متفاوت جلوه میکند."