چکیده:
هدف این مقاله ارائهی نگاهی جدید به طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی است.در طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی دو رویکرد متداول وجود دارد:رویکرد«مدیر محور»رویکردی است که در طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی بر ابزارها و سازوکارهای مدیریتی و ارائهی محتوا تأکید دارد.رویکرد دوم،بر ماهیت یادگیری،نیازها و علایق فردی یادگیرنده وجه دارد و رویکرد«یادگیرنده محور»نامیده میشود.در این رویکرد،سازوکارها و ابزارهای ارتباطی محیط الکترونیکی بیشتر مورد تأکید قرار میگیرد.ویژگیهای محیطهای الکترونیکی و تحلیل نقاط قوت و ضعف این دو رویکرد متدوال نشان میدهد که در طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی،باید یک نگاه ترکیبی و جدیدی را به کار گرفت.در نگاه جدید،برای طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی باید نیازها و علایق یادگیرنده و امکانات ارتباطی محیط الکترونیکی در درجهی اول،و ابزارهای مدیریتی و ارائهی محتوا در درجهی دوم مورد توجه قرار گیرد.
The purpose of this study is to offer a new perspective to the planning of e-learning environments. There are two main approaches to the planning of e-leaming environments. First, the manager-oriented approach stresses on means and management mechanisms as well as content presentation. Second, the learner-oriented approach emphasizes on learning itself and needs and interests of the learner while mechanisms and means of electronic communications are emphasized. This paper argues that a new combined approach is required, in which needs and interest of learner are preferred over management mechanisms
خلاصه ماشینی:
در نگاه جدید،برای طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی باید نیازها و علایق یادگیرنده و امکانات ارتباطی محیط الکترونیکی در درجهی اول،و ابزارهای مدیریتی و ارائهی محتوا در درجهی دوم مورد توجه قرار گیرد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 1 با توجه به نمودار 1،برای تلفیق سازوکارهای مدیریت آموزش(مورد تأکید رویکرد مدیر محور) و کنترل یادگیرنده(مورد تأکید رویکرد یادگیرنده محور)،اگر میزان کنترل یادگیرنده را در محور افقی و میزان کنترل مدیر آموزش را در محور عمودی قرار دهیم،سه حالت زیر را میتوان متصور شد: الف)دایرهی A معرف رویکردی در طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی است که در آن، گروه طراح با تأکید بر ویژگیهای اطلاعاتی،چندرسانهای و مدیریتی محیط یادگیری الکترونیکی را بر اساس اصولی همچون کنترل و مدیریت آموزش و ارائهی محتوا پایهگذاری میکند.
ج)دایرهی C معرف رویکردی در طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی است که در آن،طراح با شناسایی قابلیتهای ارتباطی،هر زمانی و ابزارهای شخصیسازی یادگیری بر اصولی همچون برقراری تعامل و یادگیری شخصی تأکید دارد و اصول ارائهی محتوا و کنترل آموزش را نادیده میگیرد.
این نگاه در درجهی اول بر نیازهای یادگیرنده و قابلیتهای ارتباطی محیط الکترونیکی تمرکز دارد و در درجهی دوم سازوکارهای مدیریتی تهیه و ارائهی محتوا را مورد تأکید قرار میدهد.
ازاینرو،نگاه ترکیبی با در کنار هم قرار دادن این عوامل(امکانات ارتباطی و سازوکارهای مدیریتی) به عنوان مبنای تصمیمگیریهای آموزشی،در طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی هفت اصل به این شرح را برای طراحی محیطهای یادگیری الکترونیکی به کار میگیرد:انتخاب طرح مناسب برای ابزارهای مدیریت دوره،تهیه و سازماندهی محتوای دورهی آموزش،استفادهی مؤثر از ابزارهای ارتباطی و مشارکت،توجه به ویژگیهای یادگیرندگان،امکان دسترسی به منابع یادگیری،تأکید بر شیوههای شاگرد محور و استفاده از شیوههای ارزشیابی مداوم و اصیل.