چکیده:
محمد باقر سبزواری است.که اینک در این نوشتار-علی رغم کاستی منابع تحقیق مربوط به آن-به معرفی آن میپردازیم.بیگمان در تاریخ تحول و تطور فقه شیعه،نشیب و فرازهای بسیاری پیش آمده است که فقه و اصول را گاه در اوج عزت و اقتدار و گاه در حضیض بیاعتنایی و کملطفی افکنده است.اما همت و حمیت فقها و علمای دینی همچنان بلند و تلاش و تکاپوی آنان در حیاء و ارتقاء شریعت حقه استمرار داشته است.اگرچه امروز جهان به دوران جدیدی از اندیشه و تمدن راه یافته است و مسلمانان در صحنه رویارویی با افکار نوین قرار گرفتهاند،اما هرگز خود را از اعتماد و اتکاء به فقه عمیق و پویایی که پایههای خود را بر آراء و نظرات اهل بیت(ع)و فقهای عظام متقدم،قرار داده است،بینیاز نمیبینند. فقه سنتی همچون عمودی است که خیمه برافراشته شریعت و تفکر دینی را برپا نگه داشته است و آنچه تحول و تغییر پیدا میکند صورت ظاهری خیمه است که در هر زمانی خود را به رنگ مقتضیات و مستحدثات در میآورد که در این میان احیاء و معرفی علمای پیشین و میراث ارزشمند آنها جایگاه مهم و خطیری را به خود اختصاص داده است.از جمله میراث و منابع فقهی شیعه،کتاب گرانسنگ کفایة الاحکام،نگاشتهء ملا
خلاصه ماشینی:
"محقق سبزواری در ابتدای رسالهء عملیه خود این روش را به کار برده است و در کتاب ذخیرة المعاد نیز خطبه و صلوة و سلام دارد اما در این کتاب کفایة الاحکام نه از سبب تألیف کتاب و نه از تقدیم به دیگری ذکری به میان نیاورده است.
البته با بررسی چند نسخه خطی کفایة موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی باز هم این نقیصه برطرف نشد و این نسخهها تفاوت مهم و محسوسی با چاپ سنگی نداشتند: به نظر میرسد بتوانیم انگیزهء تألیف کفایة الاحکام را در این دو امر خلاصه کنیم: الف:ضرورت و مقتضیات زمان و مکان:پیش از این گفتیم وجود و رشد دو جریان انحرافی اخباریگری و صوفیگری در عصر محقق این ضرورت را ایجاب میکرد که برای احیای فقه استدلالی با عنایت به ادله اجتهادی اصولیین،کتابی نوشته شود تا ضمن ارج نهادن به اخبار و روایات،جایگاه آن را در اجتهاد و علم اصول مشخص کند و در عین حال تبلیغات صوفیگری را باطل و بیاثر سازد.
1 ترجمه،شروح و حواشی کتاب: موقعیت علمی و اجتماعی محقق و نیز اهمیت کتاب کفایة الاحکام،موجب شده است شروح متعددی بر آن نوشته شود که برخی کامل و برخی دیگر به ابواب خاصی از آن پرداختهاند و در این نوشتار به معرفی مختصری از ترجمه و شروح آن میپردازیم: 1-ترجمه:هدایة الاعلام فی شرح کفایة الاحکام،فارسی،محمد علی بن محمد حسن نحوی اردکانی(زنده در 0421 هـ)که نسخه آن در فهرست میکروفیلمهای دانشگاه تهران 2:21 و مجلس 23 موجود است."