چکیده:
در این پژوهش کوشیدهایم با نگاهی معناشناختی،حوزههای معنایی دنیا را در قرآن مورد مطالعه قرار دهیم.دراینباره،پس از نگاهی به موقعیت این واژه در کتب لغت،و همچنین با دقت به مفهوم دنیا در آیات قرآن،این مفهوم را در حوزههای معنایی مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهایم.همچنین با نگاهی به مفهوم دنیای نکوهیده و دنیای ستوده در قرآن کریم،و بینشهای مختلف انسانها درباره دنیا،تبعات و نتائج بینشهای مختلف انسانها را در مورد دنیا مشخص کردهایم و ستایشها و نکوهشهایی که درباره دنیا به کار رفته را مورد تحلیل و علتیابی قرار دادهایم.دنیا یکی از آفرینشهای الهی است که با اوصاف فراوانی چون؛وسیله،کالایی اندک،لهو و لعب،زینت،هدف و...توصیف شده است و بررسی و تحلیل این اوصاف دنیا،ضروری به نظر میرسد.
خلاصه ماشینی:
"در تبلیغات و مواعظ اسلامی،معمولا بیش از آنکه انسان به سوی دنیا سوق داده شود و ارزش مثبت آن بیان گردد،از نکوهش دنیا یاد شده و این بدان سبب است که آدمی بیشتر با ماده و محسوسات،گرایش و میل طبیعی به دنیا دارد اما آخرت که در افق برتری از قوای ادراکی او قرار دارد،چندان مورد توجه قرار نمیگیرد(مطهری،061)و آنچه را در فرهنگ قرآن و روایات به عنوان نکوهش و بیارزشی دنیا آمده میتوان به دو نوع تقسیم کرد: الف)بیارزشی نسبی مراد از این نوع بیارزشی،این است که وقتی یک امر ارزشمند از دنیا را با یک امر ارزشمند دیگر از دنیا مقایسه کنیم گاه،یکی نسبت به دیگری از ارزش کمتری برخوردار است،به گونهای که اگر انسان را میان آن دو مخیر کنند میگوید اولی نسبت به دومی باارزشتر است(علی اکبریان،06)و فراتر از این امور،اگر ارزش دنیا را با ارزش آخرت مقایسه کنند، میگوید دنیا در برابر آخرت؛بیارزش است.
» و در آیهای دیگر در خطاب به کسانی که نعمتهای حلال و روزیهای پاکیزه را بر خود حرام کردند چنین میفرماید: «قل من حرم زینة الله التی اخرج لعباده و الطیبات من الرزق» (اعراف،23) (ای پیامبر)بگو:«زیورهایی را که خدا برای بندگانش پدید آورده و(نیز)روزیهای پاکیزه را چه کسی حرام گردانیده؟» بنابراین،درک صحیح دنیا این است که انسان با عالم رابطهای اخروی برقرار سازد و زندگی دنیوی را اصیل نداند و آن را ابزاری تلقی کند نه غایی."