خلاصه ماشینی:
"آنچه در چهار چوب این انتشارات شاید مورد توجه بیشتری قرار گیرد، آشنائی با دنیای مسلمانان است و از این نظرگاه محیط اجتماعی،سیاسی،فرهنگیای که مسلمانان شوروی در آن روزگار میگذرانند و چگونگی مقاومت مسلمانان روسیه و حتی توسع و تقویت مفهوم"امت"در میان آنان از جمله نکات و مسائلی است که باید شناخت و دریافت،ترجمهای که در دست خواننده است،نشان میدهد که این"امت"پنجاه میلیونی،چگونه توانسته است در متن محیطی سراسر مخالف با ایدئولوژی اسلامی،سر پا بایستد و با آنکه دو نسل از اعضای این"امت"را پس از انقلاب روسیه مطابق اصول انقلاب اکتبر تربیت کردهاند،بر استوار قدمی خود در حفظ عقاید خویش شهادت دهد و بیتاثیری کار ایدئولوژی مخالف را بنمایاند،ذکر این نکته برای رفع هر گونه سوء تفاهم بجاست که بگوئیم همهء سنن و آداب و طرز رفتاری که بگزارش این کتاب مورد توجه و عمل در شرایط مسلمانان روسیه است،نباید جزو سنن اصیل اسلامی تلقی گردد.
در این مصاحبه دکتر کشاورز درباره تجربه سیاسی و گذشته خود،فرقه دموکرات آذربایجان و ارتباط آن با حزب توده ایران،موضع و سرنوشت حزب توده پس از شکست فرقه دموکرات آذربایجان(و بسیار مسائل دیگر تا کودتای 82 مرداد) سخن گفته است،البته ذکر این نکته مهم لازم است که نظرات و داوریهای فریدون کشاورز-بدلیل اهمیت مسئله و حیثیت حزبی-از آنجا که مورد بررسی علمی از سوی حزب قرار نگرفته و صحت و سقم آن مورد تردید است،لذا باید با دیدی انتقادی با کتاب برخورد نمود."