چکیده:
تصاویر منقوش بر آثار نویافته ی حوزه ی هلیل رود و مقایسه ی تطبیقی آن ها با نقشمایه های منقوش بر دیگر آثار هنرهای دستی ایران و جهان چون نقشمایه های منقوش بر دست بافته ها، ظروف فلزی، سنگی و سفالین، آثار هنری سیمین و زرین، آثار حجاری شده در دل سنگ و ...، این حقیقت را روشن می سازد که نقشمایه های کنده کاری شده بر سطح این آثار سنگی، چون گنجینه ای است که میان هنر و تمدن مشرق زمین و هنر تمدن های همجوار پل می زند. در این مقاله، نخست نقشمایه های نویافته ی حوزه ی هلیل رود با هنر مقدس سنجیده شده و سپس، به جستجوی سنت های هنر ایران در آن ها پرداخته شده است. سرانجام، ارتباط این نقشمایه ها با نقشمایه های موجود در هنر بین النهرین و از جمله در لوح نرگال مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"جلهی مطالعات ایرانیدانشکدهی ادبیات و علوم انسانیدانشگاه شهید باهنر کرمانسال هشتم،شمارهی شانزدهم،پاییز 1388 نسبت نقشمایههای نویافتهی جیرفت با نمونههایی از اسطورههای ایرانی* زهرا آقاعباسی کارشناس ارشد هنر و پژوهشگر آزاد کیده {IBتصاویر منقوش بر آثار نویافتهی حوزهی هلیل رود و مقایسهی تطبیقی آنها بانقشمایههای منقوش بر دیگر آثار هنرهای دستی ایران و جهان چون نقشمایههایمنقوش بر دستیافتهها،ظروف فلزی،سنگی و سفالین،آثار هنری سیمین و زرین،آثار حجاری شده در دل سنگ و...
در آثار نویافتهی جیرفت میتوان این رمزها را مشخص کرد و آنها را بهاسطورههای ایرانی در آفرینش جهان و ایزدانی همچون مهر،ناهید و نشانههاییهمچون درخت زندگی(در مورد درخت زندگی نک به:آقا عباسی،1388،233)وجانوران اسطورهای ارتباط داد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 5:ردیف مارپیچ مار و عقرب بر روی ظرف استوانهای،جیرفت در بررسیهای تطبیقی این نقشمایهها،با نقوشی که در مناطق دیگر ایران باستانوجود دارند،میتوان به نقشمایهی مار و عقرب منقوش در لوح نرگال اشاره کرد که اسطورهای ایرانی مربوط به زمان آشور را به تصویر کشیده است(شکل 6).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 6:نقشمایهی منقوش بر لوح نرگال،پروردگار دوزخی و بغ درخت دوم همسر او کهبر تخت نشسته است،حجاری شده در زمان سلسلهی اشکانیان،قرن دوم میلادی،موزهی بغداد این نقش لوحهی مرمری است که به صورت نقش برجسته،پیکر موجودوحشتناک مسلح به شمشیر و خنجر و تبری را نشان میدهد که با تعریف مشخصههاینرگال نزد آشوریان و بابلیان احتمالا نرگال خدای جنگ و خدای زیرزمین آنهاست."