چکیده:
قبل از اینکه در منطقهء بنگلادش حکومت مسلمانان برقرار بشود. گسترش زبان فارسی و دین اسلام در آنجا شروع شده بود.از 1204 م (اواخر قرن 6 ق)،زبان فارسی در سرزمین بنگال عمیقا ریشه گرفت و بعد از آن تا 1837 م،زبان فارسی،زبان رسمی شبه قارهء هند بود.طی این قرنها زبان فارسی بر زبان بنگالی تأثیرات زیادی گذاشته و بسیاری از واژههای فارسی به این زبان نفوذ پیدا کرده است که تعداد این واژهها در حدود 6000 است.در این مقاله پس از بیان تاریخچهء گسترش اسلام و زبان فارسی در بنگلادش،واژههای فارسی راه یافته به زبان بنگالی شناسایی شده است.
خلاصه ماشینی:
"ولی بعد از اینکه بنگال به دست اختیار الدین محمد بن بختیار خلجی در سال 1204 م (اواخر قرن ششم هجری قمری)فتح شد،زبان فارسی بهعنوان زبان رسمی بنگال معرفی شد و بعد از آن تا 1837 م،یعنی تا 80 سال بعد از ورود شرکت شرقی هند به بنگال،زبان فارسی نهتنها زبان رسمی شبه قارهء هند،بلکه زبان اداری و فرهنگی هم بود.
در این زمان زبان بنگالی بسیار پیشرفت کرد و بین هندوان و مسلمانان رابطهای اجتماعی و فرهنگی برقرار شد؛هردو ملت آنقدر به یکدیگر نزدیک شدند که شاعران هندو نیز از موضوعات اسلامی و واژههای فارسی در اشعار خود استفاده میکردند.
با ملاحظهء 300 تاریخ زبان فارسی در بنگلادش،این نکته به خوبی روشن میشود که طی این سالها زبان فارسی که بهعنوان زبان رسمی بنگلادش بوده،در زبان مردم عامه و کوچه بازار و در آثار شاعران و ادیبان هندو نیز نفوذ زیادی پیدا کرده است و در نتیجه در آثار بنگالی دورهء میانه،مانند اشعار«برو چاندی داش»و«چیری کرشنا کیرتان»واژههایی فارسی دیده میشود و آثاری که«پادما پوران»یا«منشا منگال»،نام دارد،در منطقهء جنوب بنگال(بریسال)در سال 1484 م.
نکتهء قابلتوجه این است که زبان فارسی به قدری بین مردم عامه و دانشمندان و فرهیختگان شهرت پیدا کرده بود که گرچه با اقدام انگلیسیان،از زبان رسمی تبعید شد،در مردم و جامعه و ادبیات و فرهنگ بنگال جایگاه خود را حفظ کرد.
پایان سخن روابطی که صدها سال پیش بین ایران و بنگلادش برقرار شده و در نتیجهء آن هزارها واژه و اصطلاح فارسی و عربی به زبان بنگالی راه یافته،هزارها کتاب به دست بنگالی زبانان به زبان فارسی نگاشته و ترجمه شده بود،ناگهان پس از ورود شرکت هند شرقی به بنگال و به دست گرفتن حکومت بنگال قطع شد."