چکیده:
امروز شاید بدن یکی از بخشهای مهم زندگی فردی و جمعی باشد.جامعه براساس هدفهاو ارزشهایی معین،به شیوههای معینی تکنیکها و مهارتهایی در اختیار فرد میگذارد که او میتوند خود را از طریق بدن به دیگران معرفی کند.این تکنیکها و فنون،وسایل و ابزارها و کالاهای خاص خود را دارد که از سوی افراد و سازمانهایی تولید و از سوی افراد و گروههایی دیگر مصرف میشوند.کالاهایی برای حفظ سلامتی،کالاهایی برای تناسب اندام و داشتن قیافهای مطلوب،کالاهایی برای زیبایی،کالاهایی برای پوشش مناسب،کالاهایی مرتبط با رژیم غذایی و غیره.هریک از این ابعاد اجتماعی بدن در حوزههای خاصی از جامعهشناسی مطالعه میشود.یکی از این حوزهها،جامعهشناسی دین است،که در آن رابطهء میان دین و بدن در بستر اجتماعی مطالعه میشود.دین مجموعهای از آموزهها،باورها،ارزشهاو هنجارهاست،که چارچوبهای ذهنی،جهتگیریها،و دستور العملهای خاصی برای بدن در طی حیات تاریخی خود به ارمغان آورده است که در این مقاله به برخی از ابعاد آن پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
"دین مجموعهای از آموزهها،باورها،ارزشهاو هنجارهاست،که چارچوبهای ذهنی،جهتگیریها،و دستور العملهای خاصی برای بدن در طی حیات تاریخی خود به ارمغان آورده است که در این مقاله به برخی از ابعاد آن پرداخته میشود.
در غیر این صورت ممکن است آن عمل،دینی قلمداد نشود؛و شاید ماهیت جمعگرایانه و اجتماعی بودن دین باشد که دور کیم را به این تصور واداشت که جامعه و جماعت، خود فرهنگ و مقولهء دینی است و از نظر برخی از شارحان او،جماعت همان دین است.
برای مثال،زنان مسلمان براساس اعتقادات اسلامی باید از پوشش خاصی پیروی کنند، که این پوشش به معنای کنترل و مدیریت رفتارها،انگیزهها و تحریکات جنسی و تعاملات،اجتماعی است (Lind,1999) دربارهء زمینههای خاص سیاست بدن،در مطالعات آمده است که افرادی که گرایشهای دینی اندکی دارند،در مقایسه با افراد مذهبی،بیشتر به سمت مواردی چون خالکوبی و سوراخ کردن عضای بدن سوق پیدا میکنند (Morgan,1999) در خصوص مداخلانی چون سوراخ کردن و خالکوبی و کالا مواردی که بدن در معرض اسیبهای جدی قرار میگیرد و نیز در مواقعی چون رژیمهای لاغری،تناسب اندام و ورزشهای روزانه که بدن را با شرایط رنجآوری روبرو میکند،بهنظر می رسند که در این اوضاع،بدن،قربانی و مکانی برای رستگای است.
بازیگر اجتماعی در این شرایط احساس میکند که بخشی از بدن خود را باید قربانی کند؛در واقع آن قسمت از بدنش را که براساس سیطرة امیال و خواهشهای نفسانی و گاهی سرنوشت ایجاد شده است."