چکیده:
مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از مهم ترین ظرفیت های سیاسی است که عوامل موثر بر آن باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد. کتاب «مشارکت سیاسی» میلبراث، شاخص های عملی را در مورد مشارکت سیاسی ارائه داده است که بررسی کیفیت مشارکت را در جوامع مختلف آسان می کند. یک دسته از عوامل موثر بر مشارکت سیاسی، عوامل اجتماعی ـ اقتصادی (از جمله میزان تحصیلات، شغل، شرایط خانوادگی، محل اقامت و مذهب) است که در این پژوهش در مورد ایران مورد بررسی قرار گرفته است. بدین سان برخورداری از تحصیلات و شغل مناسب در کنار شرایط خاص خانوادگی، محل اقامت و نزدیکی به مراکز مهم تصمیم گیری و سیاست گذاری و ارتقای مجموع این شرایط، باعث تحول اساسی در وضعیت مشارکت سیاسی زنان در ایران شده است. هر چند در سطوح بالای مدیریتی کشور هنوز جای زنان مدیر این مرز و بوم خالی است.
خلاصه ماشینی:
بدینسان برخورداری از تحصیلات و شغل مناسب در کنار شرایط خاص خانوادگی، محل اقامت و نزدیکی به مراکز مهم تصمیمگیری و سیاستگذاری و ارتقای مجموع این شرایط، باعث تحول اساسی در وضعیت مشارکت سیاسی زنان در ایران شده است.
از اینرو، لازم است راهبردهای یک جامعه توسعهیافته بر مبنای مشارکت هر چه فعالتر زنان در امور اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پیریزی گردد، لکن در عمل تفاوتهای عمدهای میان مسائل شغلی زنان و مردان وجود دارد.
منع زنان از اشتغال، نه از نظر حقوق انسانی قابل توجیه است و نه شایسته است که زنان توانا از عرصههای اجتماعی جامعه دور نگه داشته شوند، اما از سوی دیگر، افراط در اشتغال زنان و عدم برنامهریزی مناسب و اصولی در این زمینه ضررهای جبرانناپذیری را برای جامعه بههمراه خواهد داشت؛ چراکه افزایش و نوع مشارکت زنان در مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ارتباط تنگاتنگی با کیفیت اشتغال آنها دارد.
(مرکز مشارکت امور زنان، زنان، توسعه و تعدد نقشها، پیشین، ص19) هر چند به لحاظ فشار جسمی و روانی که بر زنان وارد میآید و گاه تضادی که بین کار و نقش همسری و مادری پیش میآید نتایج منفی به بار خواهد آمد، لکن این نکته که توسعه امکانات شغلی زمینهساز افزایش مشارکت اجتماعی و سیاسی میشود، ما را به لزوم برنامهریزی مناسب برای اشتغال زنان رهنمون میشود.
شواهد نشان میدهد که در کشورهای در حال توسعه، بزرگسالان با سطح سواد بالاتر، دارای درآمد فردی بیشتر، امکان اشتغال بیشتر در بازار شهری، بهرهوری کشاورزی بالاتر، بهداشت بهتر، وضعیت تغذیه مناسبتر و بینش والاترند که مجموعه این شرایط افزایش مشارکت اجتماعی و سیاسی آنها را در پی دارد.