چکیده:
یکی از پسوندهای زبان فارسی پسوند«-کی» /ae?ki:/ است.این پسوند،که در تداول عامه کاربرد دارد و برای ساخت اسم،صفت یا قید چند جزئی(مرکب)به کار میرود،به مرور زمان و با حذف فتحهء آن،گاهی به صورت«کی» /ki:/ به کار رفته است. در برخی کتابهای دستور زبان فارسی،دربارهء این پسوند،توضیحات و مثالهایی آورده شده است،اما موارد در این کتابها معمولا قید و مختوم به«-کی»هستند؛در حالی که در لهجهء ارسنجانی این واژهها هم«قید»هم«اسم»و هم«صفت»اند.در ارسنجانی،هم واژههای مختوم به«-کی»دیده میشود هم واژههای مختوم به«کی»؛و نکتهء جالب دیگر اینکه در کتابهای دستور،در این واژهها،حرف پیش از پسوند«-کی»واکه است؛در حالتی که،در واژههای ارسنجانی،این حرف گاهی همخوان است. در این پژوهش،علاوه بر معرفی بیش از بیست واژه از این دست،ساختار این واژهها نیز بررسی شده است و از جمله با بیان دلایلی،پسوند آخر واژهء«الکی» /ae?lae?ki:/ ،«-کی» /ae?ki:/ تشخیص داده شده است و نه«ی» /i:/
خلاصه ماشینی:
"(برای اطلاعات بیشتر-مقربی 2731) شواهدی در لهجهء ارسنجانی در گفتار مردم ارسنجان،بهویژه قدیمیترها واژههایی وجود دارد که با پسوند«-کی» /ae?ki:/ و گاهی با حذف فتحهء آن به صورت«کی» /ki:/ به کار میرود که بیشتر این واژهها صورت قیدی دارند.
برخی دیگر ا واژههای ساخته شده با این پسوند،که اسم،صفت،قید و فعلاند و در آنها جزء قبل از پسوند مختوم به همخوان است،به قرار زیر است: الف)اسم واژههای این بخش(بجز نارپسکی)ظاهرا در اصل صفت بودهاند که جانشین اسم شدهاند.
1)پلکی /pae?lae?ki:/ برای تکواژ اول این کلمه یعنی«پل»در فرهنگها معانی مختلفی آمده است اما به نظر میرسد بهترین معنی که با واژهء«پلکی»مناسبت داشته باشد،معنی ارائه شده در فرهنگ فارسی(معین)است:«زمینی که،برای کاشتن،کنارهایش را قدری بالا آورند:کرت؛کرد؛کردو»که اگر پل را،که باغچهمانندهای مرزبندی شدهء مزرعه یا باغ است،مجاز از خود مزرعه یا باغ بدانیم،پلکی یعنی«آنچه منسوب به باغ و مزرعه است»و،با توجه به کاربرد آن در روستاهای توابع ارسنجان،میتوان آن را«تهماندهء محصول یا میوهای که از مزرعه و باغ به دست میآید»معنی کرد که از نظر معنایی نزدیک به واژههای«گل گلکی»،«پسکی»و«نارپسکی»است که در همین مقاله به آنها پرداخته شده است.
شایان ذکر است که،علاوه بر واژهها گفته شده،واژهها دیگری نیز در این منطقه به کار میرود که به نظر میرسد جزء آخر آنها پسوند-کی باشد که امید است بتوان طی فرصتی دیگر اجزای سازندهء آنها را شناسایی و بررسی کرد و در مقالهای به معرفی آنها پرداخت."